پرده سینما
نشست تخصصی آسیب شناسی انتخاب بازیگران کودک و نوجوان در سینمای کودک شب گذشته با حضور تعداد کثیری از هنرمندان و اصحاب رسانه و همچنین مسئولین برگزاری بیست و هفتمین جشنواره بین المللی فیلم کودک در طبقه ششم هتل کوثر اصفهان برگزار شد.
به گزارش خبرنگاران سایت پرده سینما این نشست که اولین نشست تخصصی در بیست و هفتمین جشنواره فیلم کودک محسوب می شد با استقبال بسیار چشمگیر اهالی رسانه و دوستداران سینمای کودک مواجه شد به نحوی که تعداد کثیری از حاضران به دلیل کمبود جا ساعت ها ایستاده این مراسم را دنبال می کردند.
پوران درخشنده، غلامرضا رمضانی، سیروس حسنپور، سعید قطبیزاده، مازیار فکری ارشاد، پگاه آهنگرانی، آرمیتا مرادی، محمدرضا شیرخانلو، فرخ هاشمیان، علی علایی، جعفر گودرزی، سحر عصرآزاد و غیره از جمله هنرمندان و منتقدانی بودند که در این مراسم حضور داشتند.
در ابتدای این نشست پوران درخشنده درباره حضور بازیگران کودک و نوجوان در سینما گفت: تجربیات مختلفی در کار با بازیگران کودک و نوجوان و انتخاب آنها داشتهام به عنوان مثال در فیلم عشق بدون مرز با دو پسر بچه کار کرده بودم که از طریق ایجنت مشغول به کار شدند و همه چیز جدی دنبال شد. بازیگر کودک باید تحت مراقبت قرار گیرد. اگر بازیگر کودک تحصیل میکند، باید معلم کنارش باشد تا در مواقع بیکاری، به او آموزش دهد.بهتر است مادر و پدر یا یکی از آن دو در کنار بازیگر باشند چرا که آنها میتوانند کودک را هدایت و حمایت کنند. در واقع والدین در تمام مدت در کنار بچه هستند، مراقب تغذیهاش هستند، برای بازیها وقت میگذارند، فیلمنامه را میگیرند و حتماً خودشان با بچه تمرین میکنند.
بنا بر این گزارش درخشنده درباره زمان کار کودکان در خارج از کشور گفت: زمان کاری برای بچه ها ۴ ساعت است اما این نوع کار در ایران وجود ندارد کار کردن با بچه ها منسجم نیست. برخی از خانواده ها به دنبال بچه ها نیستند، بچه با گروه همراه است . به طور مثال سرفیلم پرنده کوچک خوشبختی با من زندگی می کرد و دوست نداشت به خانه برود شب ها روی شانه من میخوابید.اگر کودکی برای نقش انتخاب میشود باید بداند که آن را به طور جدی دنبال کند،اینقدر باید علاقمند باشد تا همراه با حمایت خانواده این حرفه را دنبال کند. برخی از خانوادهها نمونه کارهای بچهها را به صورت فردی در اختیار کارگردانها قرار میدهند و ممکن است کودک در شهرستان باشد و دیگر کارگردانی به آن شهر برای انتخاب بازیگر سفر نکند. باید یک جایی باشد تا همه چیز به صورت اصولی دنبال شود، نامنویسی صورت گیرد و سوابق بچهها جمعآوری شود. بسیاری از بچهها، تک ستارههایی بودند که فراموش شدند و حالا با رویاهایشان از سینما زندگی میکنند.
سعید قطبی زاده درباره نوع انتخاب کارگردانها گفت: دیده شده در بسیاری از موارد کارگردانان بچههای بیادبتر و پرروتر یا بچههایی را که رفتار بزرگسالانهتر داشته باشند، انتخاب میکنند. بسیاری از بچههای فیلمها و سریالهای کودک، رفتار، منش و گفتار بزرگسالان را دارند. دیگر نمیتوان بچههای واقعی را در کارها دید. بیشتر بچهها حرفهای بزرگسالان را میزنند و رفتار بالغ دارند. در اکثر کارها یک آدم کوچولو میبینیم که روح کودکانه ندارد. بچهها با دو رویکرد انتخاب میشوند. یا کارگردان به دنبال چهره خاص است یا کارگردان به تواناییاش در بازیگیری معتقد است و اعتماد به نفس دارد که نمونههای بارز آن در سینما مانند باشو غریبه کوچک یا فیلم بچههای آسمان. گاهی اوقات کارگردان به سراغ بچهای میرود که ترس از دوربین نداشته باشد و حداقل با انتخاب این بچه، یک مرحله جلو میافتد، زیرا تجربه دارد.
قطبیزاده به محوریت بازیگر در تبلیغات فیلمهای کودک اشاره کرد و گفت: هر تبلیغی روی فیلم باشد، معطوف به بازیگر است و این ذهنیت برای بچه به وجود میآید که من بازیگر هستم. دیگر نه فرزند خوبی است و نه درس میخواند. شاید مستعد یک سری انحرافات هم باشد که نمونههایش را به شکل درگوشی شنیدهایم. مثل اخبار ناراحت کننده درباره بازیگر فیلم باشو غریبه کوچک که مستندی از آن ساخته شد. اما باید توجه کرد که در دنیا بازیگرانی چون جنیفر لارنس، جنیفر کانلی، ناتالی پورتمن و... اتفاقاً بازیگری را از کودکی آغاز کردهاند.
به گزارش خبرنگاران سایت پرده سینما در این نشست تخصصی فرخ هاشمیان بازیگر بچههای آسمان (علی) درباره اتفاقاتی که برایش بعد از دوری از عرصه بازیگری افتاد، گفت: بعد از آنکه بچههای آسمان محبوبیت خاصی برایم ایجاد کرد، اتفاقات زیادی برای من پیش آمد. دو سال که گذشت و فیلم از نظرها رفت، سختی شروع شد. نمیتوانم بگویم چه اتفاقاتی افتاد اما مرا به مرحلهای رساند که پوستر بچههای آسمان را پاره کردم و گفتم شاید قسمت نیست دیگر این راه را ادامه دهم. فرخ هاشمیان همچنین در این نشست متذکر شد که بارها بعد از بچه های آسمان به دلیل اینکه نتوانسته در سینما ادامه فعالیت دهد تصمیم به خودکشی گرفته و همینطور یادآور شد که برادر مجید مجیدی در ادامه ندادن راه بازیگری خود مقصر خواند و گفت سال ها گذشت تا من متوجه شدم که برادر آقای مجیدی شماره تلفن مرا در اختیار کارگردانانی که تمایل داشتند تا در فیلم ها و یا سریال هایشان بازی کنم قرار نداده است.
بنا بر این گزارش پگاه آهنگرانی که در نشست حاضر بود، درباره اولین تجربیاتش در بازیگری گفت: 14 ساله بودم که کارم جلوی دوربین آغاز شد. بازیگری در سینمای کودک با بازیگری در سینمای نوجوان کاملاً متفاوت است. بچهها در سنین کودکی با سن 14 سالگی متفاوت هستند و مسیر و خاستگاهشان تفاوت دارد. در سن 6 سالگی، جهان برای کودک شکل نگرفته و در مقطعی نیست که آینده را تعیین کند. در سن نوجوانی باید انتخاب کند که چه شغلی در آینده داشته باشد و همین امر بسیار دشوار است. من به شخصه کار موسیقی میکردم و باید بگویم شانسی وارد سینما شدم. بازیگری مانند موجی است که اگر درست انتخاب نکنی، آسیب میبینی در واقع اینجا، برای نوجوان، شهرت شکل گرفته و روزنامهها را دنبال میکند و یک دیدگاه فانتزی از بازیگری دارد. برخی از بازیگرها برایش به بت تبدیل شدهاند و ممکن است خودش را در این جایگاه ببیند. به عقیده من مهم این است که بعد از شهرت و معروفیت، چه اتفاقی برای بچهها رخ میدهد. از سوی دیگر کارگردانان مختلف هم در برخورد با بازیگرانشان، متفاوت عمل میکنند. نابازیگرهای آقای مجیدی آینده نداشتند اما آقای صدرعاملی از نابازیگرانش حمایت کرد. ایشان در انتخاب کارها به من کمک کردند و همین طور به بازیگران نقش ترانه و آیدا.
در ادامه فکری ارشاد با طرح این سوال که آیا وظیفه فیلمساز است که از بازیگر حمایت کند، جلسه را ادامه دارد و از هاشمیان پرسید: چرا تحصیل نکردی؟ که او پاسخ داد: دیپلم گرفتم اما به دنبال تحصیلات دانشگاهی نرفتم. هنرستان صدا و سیما را انتخاب کردم اما به دلیل یکسری مسایل حاشیهای نتوانستم ثبت نام کنم. بعد از آن به چند نفر مراجعه کردم که طردم کردند و همین، باعث شد پوستر بچههای آسمان را پاره کنم اما خدا خواست دوباره بازگشتم...
سیروس حسنپور از سینماگران حاضر در این نشست که سابقه بازیگری در سن کودکی را دارد، در پاسخ به این سوال که آیا فیلمساز موظف است از بازیگر حمایت کند؟ گفت: من بازیگری را از 7 سالگی آغاز کردم و در فیلمهایی چون سفر، زنگ تفریح و سریال سلطان صاحبقران بازی کردم.
او در ادامه به استعدادهای بازیگری اشاره کرد و گفت: ما استعدادهای خوبی داریم که شگفت انگیز هستند اما تفاوت این است که خیلیها جلوی دوربین نیامدهاند. پروسه تولید و ساخت فیلم زمانبر است و ما در تولید به دنبال یافتن کاراکتر هستیم. من با آقای مجیدی کار کردم و برای فیلم پدر او، حسین عابدینی را انتخاب کردیم که در حال حاضر، در دانشگاه ادامه تحصیل میدهد. به عقیده من بهتر است نمونههایی مانند حسین عابدینی را هم در چنین نشستهایی دعوت کنیم تا الگوسازی کنیم. باید دید بچهها پس از بازی در فیلم چه شرایط اجتماعی زندگی میکنند و این البته به شرایط جامعه و آموزش نیز بستگی دارد.
فرخ هاشمیان نیز با بیان اینکه اگر به طور حرفهای بازیگر میشدم خیلی چیزها به من اضافه میشد، ادامه داد: اگر آکادمی بود که من در آن جا آموزش میدیدم حداقل متوجه میشدم برای این کار ساخته شدهام و یا اصلا استعداد ماندن در این عرصه را دارم یا خیر. اگر بازیگر حرفهای بودم شرایط زندگیم بهتر بود. هر چند در حال حاضر، زندگی خوبی دارم اما ناراحتم از این که در آن سن کم بدون هیچ تمرین و آموزشی، آنچنان بازیای از خود ارائه دادم که برای همیشه در تاریخ ماندگار شد. در شرایطی که همه بار بچههای آسمان بر دوش من بود، آیا واقعا حق من نبود که به کارگردانهای دیگر معرفی شوم؟
همچنین در ادامه فکریارشاد در پاسخ به این پرسش هاشمیان، گفت: این سوال پاسخ مفصل و پیچیدهای دارد.
سیروس حسنپور ادامه داد: در یکی از فیلمهایم به یک دختر بچه روستایی وعشایری نیاز داشتم. خیلی جستجو کردیم. در نهایت دختر بچه با استعدادی را پیدا کردم. او بیسواد بود اما هم اکنون کلاس پنجم ابتدایی است. درواقع معتقدم عوامل یک فیلم در جهت تحول زندگی یک کودک و بالا بردن کیفیت آن تاثیرگذار هستند.
غلامرضا رمضانی نیز با بیان اینکه برای انتخاب بازیگر در فیلمها روش خاصی ندارد، افزود: البته سعی میکنم به کودک سخت نگیرم تا به او آسیبی وارد نشود چراکه عموماً دورههای آکادمیک ندیدهاند. به همین دلیل همیشه خواستهام که خودشان باشند و نقش بازی نکنند.
درخشنده نیز با بیان اینکه شرایط فیلمسازی به اندازه کافی برای ما سخت است، تاکید کرد: بحث کودکانی که یک بازی میکنند و کنار گذاشته میشوند و حالا باید کاری کنیم که آموزش ببینند و برایشان صنف تشکیل دهیم راه به جایی نمیبرد. ما چند فیلم کودک در طول سال تولید میکنیم و از همه ناراحت کنندهتر این که نمایش عمومی فیلمهای کودک تنها در همین جشنواره فیلم کودک است.
او ادامه داد: سینمای کودک باید بودجه و شرایط بهتری داشته باشد اما من تعداد بسیاری از فیلمهای خودم را سرمایهگذاری کردهام و سالنهای سینمایی همیشه در اختیار فیلمهای تجاری بوده است، یعنی مسئولان، فیلمهای بخش کودک و خصوصی را حمایت نمیکنند. به نظرم بسیار دردناک است فیلمی که 300 میلیون فروخته است تنها 20 میلیون بفروشد. ما باید جدیتر به فکر سینمای کودک باشیم تا هر چه زودتر سر و سامان بگیرد. باید تکلیف خود را مشخص کنیم که آیا اصلاً میخواهیم سینمای کودک داشته باشیم یا خیر؟ بنابراین پس از آنکه ماجرای پیچیده تولید و اکران به سامان رسید، باید به بحثهایی مانند مشکلات بازیگران کودک که از عرصه جا ماندهاند، برسیم!
نکته جالب در این مراسم درگیری کوچک لفظی میان دو تن از اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران بود به نحوی که یکی از آن ها اصرار به سخن گفتن در این نشست داشت و شخص دیگر که به نحوی اجرای مراسم را بر عهده داشت مانع سخن گفتن وی می شد.
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|