دوشنبه 27 ژوئن (ششم تیرماه) هفتادمین سالروز تولد كریستوف كیشلوفسكی، كارگردان نامدار سینمای لهستان و جهان و خالق سه‌گانه‌ جاودانه قرمز، ‌آبی و سفید است.

كیشلوفسكی روز 27 ژوئن 1941 در شهر ورشو لهستان از خانواده‌ای تحصیلكرده متولد شد. وی در 16 سالگی به مدرسه آموزش تئاتر كه زیر نظر یكی از اقوامش بود، رفت. كیشلوفسكی جوان كه تصمیم داشت، كارگردان تئاتر شود؛ به‌خاطر عدم برنامه‌ریزی‌های لازم، مجبور شد به سمت فیلم و سینما تغییر مسیر بدهد. وی سپس وارد مدرسه فیلم معروف لودز شد كه دو كارگردان بزرگ لهستانی آندره وایدا و رومن پولانسكی فارغ‌التحصیل آن‌جا بودند.

علاقه كیشلوفسكی به فیلم‌سازی او را به‌سوی ساخت آثار مستند برد تا زندگی روزانه شهروندان ورشو را در فیلم‌های ابتدایی‌اش به‌تصویر بكشد. اما وی دنیای فیلم‌های مستند را به دو دلیل كنار گذاشت؛ نخست سانسور شدن فیلم سیاسی كارگران71 كه او را نسبت به بیان واقعیت در یك رژیم خودكامه به تردید انداخت. دلیل دوم در رابطه با فیلم ایستگاه (1981) بود كه قسمت‌هایی از دیالوگ آن، بعدها در یک پرونده جنایی به‌عنوان مدرک مورد استفاده قرار گرفت.

كیشلوفسكی پس از رها كردن دنیای مستند، به ساخت فیلم‌های بلند رو آورد كه اولین آنها كاركنان محصول سال 1957 بود كه اولین جایزه سینمایی را از جشنواره فیلم مانهاین برای او به‌همراه آورد. این فیلم و اثر بعدی او با نام اثر زخم هر دو رئالیسم اجتماعی بودند كه همانند آثار مستند قبلی، زندگی روزانه مردم در یك رژیم مستبد را به‌تصویر می‌كشیدند.

كیشلوفسكی به شكل جدی با فیلم‌های آماتور (1979) -برنده جایزه بزرگ جشنواره مسكو و بخت كور نامی برای خود دست‌وپا كرد. در این سال‌ها وی به‌همراه جمعی از كارگردانان كشورش چون آندره وایدا جنبش رهایی را بنیان نهادند كه موجب سانسور بیشتر آثار او شد، به‌طوری‌كه فیلم بخت كور تا شش سال اجازه نمایش در لهستان را نداشت.

فیلم بی‌سرانجام محصول 1984 را شاید بتوان سیاسی‌ترین فیلم كیشلوفسكی دانست كه دادگاه‌های سیاسی لهستان در زمان حكومت نظامی را نشان می‌دهد.

كیشلوفسكی در سال 1988 مجموعه‌ی 10 قسمتی فیلم كوتاه به نام ده فرمان براساس ده فرمان حضرت موسی (ع) برای تلویزیون لهستانی ساخت كه امروزه یكی از تحسین‌برانگیزترین مجموعه‌های تلویزیونی از نگاه منتقدان فیلم است.

چهار فیلم آخر كیشلوفسكی را تهیه‌كنندگان خارجی برعهده گرفتند كه اكثرا فرانسوی بودند و بیشتر بر مضامین اخلاق و متافیزیک استوار بودند. این چهار فیلم كه از پرفروش‌ترین آثار كیشلوفسكی بودند، كشور لهستان را از نگاه شهروندان اروپایی نشان می‌دهند.

اولین این فیلم‌ها زندگی دوگانه ورونیک محصول 1990 است. موفقیت این فیلم در گیشه سینماها، این امكان را به وی داد تا هزینه فیلم‌های بعدی‌اش را كه در قالب سه‌گانه‌ی سه‌رنگ ساخت، تأمین كند.

این سه فیلم با نام‌های قرمز، آبی و سفید كه نماد پرچم فرانسه هستند، انبوهی از جوایز سینمایی را از جشنواره‌های جهان برای كیشلوفسكی به‌همراه آوردند؛ از نامزدی اسكار تا شیر طلای ونیز و خرس نقره‌ای برلین.

كریستف كیشلوفسكی روز 13 مارس 1996 در سن 54 سالگی حین عمل قلب باز درگذشت و در ورشو به خاک سپرده شد.

از افتخارات سینمایی این فیلم‌ساز بزرگ می‌توان اشاره كرد به: نامزدی بهترین كارگردانی و بهترین فیلم‌نامه اسكار (1994)، خرس نقره‌ای بهترین كارگردانی جشنواره برلین (1994)، جایزه بزرگ، جایزه فیپرشی و جایزه بهترین فیلم معنوی از جشنواره كن (1991 و 1988)، جایزه اول جشنواره مسكو (1979)، جایزه ویژه هیأت‌داوران سن‌سباستین (1988)، شیر طلای جشنواره ونیز.

منبع: ایسنا