مروری بر تاریخچه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان؛ فلینی و دسیکا همچنان در صدر

در صورت اعطای جایزه اسكار 2012 به فیلم اعلان جنگ، فرانسه به همراه ایتالیا مشتركاً در صدر فهرست برندگان جایزه اسكار بهترین فیلم خارجی خواهد ایستاد.

اگرچه بسیاری از منتقدان فیلم شانس اول كسب جایزه اسكار بهترین فیلم خارجی را جدایی نادر از سیمین از ایران می‌دانند، اما نماینده فرانسه این فرصت را دارد تا با كسب جایزه اسكار، كشورش را به همراه ایتالیا ركورددار كسب جایزه این بخش كند.

در تمام ادوار برگزاری بخش غیرانگلیسی جوایز اسكار، فیلم‌های ایتالیایی مجموعا 13 بار موفق به كسب جایزه اسكار بهترین فیلم غیرانگلیسی شده و در مجموع 27 بار نامزد این جایزه بوده است. فیلم‌های ساخت فرانسه نیز با 12 بار كسب این جایزه در مكان دوم قرار دارند. اكنون فیلم اعلان جنگ می‌تواند این موفقیت و ركورد جدید را برای سینمای كشورش به ارمغان بیاورد.

البته نكته جالب در این میان اینكه فیلم دیوارهای مالاپاگا در سال 1951 محصول مشترک فرانسه و ایتالیا بوده است كه هر دو كشور در این جایزه منظور شده‌اند.

زمانی كه بحث به كارگردانان ركورددار كسب اسكار خارجی می‌رسد، تنها حرف از سینمای ایتالیا به میان می‌آید و به نظر نمی‌رسد فیلم‌سازان فرانسوی تا سال‌ها بتوانند به این ركورد نزدیک شوند. فدریكو فلینی و ویتوریو دسیكا در مقام كارگردان هریك توانسته‌اند چهار بار این جایزه معتبر را كسب كنند و از این حیث همچنان ركورددار تاریخ محسوب می‌شوند.

فلینی در سال‌های 1956 برای جاده، 1957 برای شب‌های كابیریا، 1963 برای هشت‌ونیم و در سال 1974 برای آماركورد چهار اسكار بهترین فیلم غیرانگلیسی را برای سینمای ایتالیا به‌ همراه آورد.

دسیكا هم با فیلم‌های واكسی، دزد دوچرخه، دیروز، امروز، فردا و باغ خانواده فینتسی کونتینی توانست چهار جایزه اسكار خارجی را برای سینمای كشورش به دست آورد.

آخرین ‌بار كه اسكار فیلم خارجی به ایتالیا رسید، به سال 1999 برمی‌گردد كه زندگی زیباست ساخته روبرتو بنینی به این جایزه دست یافت. در سوی مقابل، فیلم هندوچین در سال 1993 جایزه اسكار خارجی را برای فرانسه به ارمغان آورد.

البته سینمای ایتالیا از یک جنبه دیگر نیز ركورددار است؛ فیلم واكسی ساخته ویتوریو دسیكا اولین فیلمی بود كه در سال 1947 موفق به كسب جایزه اسكار بهترین فیلم خارجی شد.

در ذیل نگاهی به فیلم‌های ایتالیایی و فرانسوی كه در ادوار برگزاری جایزه اسكار موفق به كسب جایزه بهترین فیلم خارجی شده‌اند می‌اندازیم؛

*** ایتالیا

واكسی ------------------------- ویتوریو دسیكا -------------------------- 1947

دزد دوچرخه --------------------- ویتوریو دسیكا ------------------------- 1950

دیوارهای مالاپاگا ------------------ رنه كلمنت -------------------------- 1951

جاده ------------------------- فدریكو فلینی ------------------------------ 1957

شب‌های كابیریبا------------------- فدریكو فلینی ---------------------- 1958

هشت‌ونیم ----------------------- فدریكو فلینی ------------------------- 1964

دیروز، امروز، فردا------------------- ویتوریو دسیكا ---------------------- 1965

بازپرسی درباره یک شهروند دور از سوظن-----الیو پتری------------- 1971

باغ خانواده فینتسی کونتینی----------- ویتوریو دسیكا --------------- 1972

آماركورد ----------------------- فدریكو فلینی ---------------------------- 1975

سینما پارادیزو ------------------- جوزپه تورناتوره ----------------------- 1990

مدیترانه ----------------------- گابریل سالواتورس ---------------------- 1992

زندگی زیباست ------------------ روبرتو بنینی -------------------------- 1999

*** فرانسه

موسیو ونسان ------------------- موریس كلوچ ------------------------- 1949

دیوارهای مالاپاگا ---------------- رنه كلمنت --------------------------- 1951

بازی‌های ممنوعه ---------------- رنه كلمنت --------------------------- 1953

عمومی من -------------------- ژاك تاتی -------------------------------- 1959

اورفئو سیاه ------------------- مارسل كامو ---------------------------- 1960

یكشنبه‌ها و سیبل -------------- سرژری بروگویگون ------------------ 1963

یك مرد و یك زن -------------- كلود للوچ -------------------------------- 1967

جذابیت پنهان بورژوازی ---------- لوئیس بونوئل ----------------------- 1973

روز برای شب ----------------- فرانسوا تروفو --------------------------- 1974

مادام روزا ------------------- موشه میزراهی --------------------------- 1978

دستمالتو در بیار -------------- برتراند بلیر ------------------------------- 1979

ایندوچین ------------------ رگیس وارگینه ------------------------------- 1993

زمانی ‌كه اولین مراسم اعطای جوایز اسكار در 16 می 1929 برای تقدیر از بهترین فیلم‌های سال 1927 برگزار شد، بخش جداگانه‌ای برای فیلم‌های غیرانگلیسی تعریف نشده بود. اگرچه آكادمی اسكار بین سال‌های 1947 تا 1955 جوایز افتخاری به بهترین فیلم‌های غیرانگلیسی ساخته‌شده در خارج از آمریكا اعطا می‌كرد،‌ اما این جوایز مبنای قابل قبولی نداشتند.

برای مثال در سال 1953 این بخش از جوایز اصلاً برگزار نشد و حتی در آن سال‌ها هیچ رقابتی در این بخش وجود نداشت؛ چراكه در واقع هیچ نامزدی معرفی نمی‌شد و تنها یك فیلم به ‌عنوان اثر برتر انتخاب می‌شد. از سال 1956 در بیست‌ونهمین مراسم سالانه جوایز اسكار بود كه بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی رسماً راه‌اندازی شد و تا به امسال هر دوره برگزار می‌شود. برخلاف دیگر بخش‌های جوایز اسكار، بهترین فیلم غیرانگلیسی منحصرا به یك فرد تعلق نمی‌گیرد؛ گرچه كارگردان فیلم جایزه را دریافت می‌كند، اما این جایزه‌ای است برای كل كشور معرفی‌كننده آن فیلم.

در سال‌های برگزاری این جایزه، فیلم‌های محصول كشورهای اروپایی یكه‌تاز بی‌رقیب این عرصه بوده‌اند؛ به طوری ‌كه از 62 جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی اسكار تا به امروز، 51 جایزه نصیب فیلم‌های اروپایی شده است و سهم كشورهای آسیایی تنها پنج جایزه، كشورهای آفریقایی3 جایزه و كشورهای قاره آمریكا نیز سه جایزه اسكار بوده است.

منبع: ایسنا