پس از حدود یک سال کشمکش، معلوم نیست رابطه «خانه سینما» و معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با خروج از بن بست وارد مرحله جدیدی شده است یا اینکه بحران ادامه دارد؟ چراکه بسته به میزان خوشبینی یا بدبینی ما، این معادله به پاسخ های متفاوتی منتهی می شود.

به دنبال کشمکش های سال 1388 بین «خانه سینما» و معاونت امور سینمایی، با آغاز سال 1389 بحران در روابط این نهاد صنفی و وزارتخانه وارد مرحله جدیدی شد. تا آنجا که در اوائل سال جاری جواد شمقدری معاون امور سینمایی به شکل تلویحی و آشکار پرداخت بودجه به «خانه سینما» را منوط به کناره گیری برخی اعضای مؤثر هیئت مدیره ی این نهاد صنفی دانسته بود. وخامت این بحران به حدی رسید که به شکل بی سابقه ای سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم وارد عرصه کارزار گردید. اعلام تجمع اعتراض آمیز صنفی از سوی «خانه سینما» و سپس لغو این تجمع، و بعد اظهار نظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نامه شدیدالحن محمدمهدی عسگرپور به وی، نقاط اوج این بحران بودند.

زمانی که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کردند هرگونه تصمیم بعدی در رابطه با «خانه سینما» را به پس از انتخابات آذر ماه و تعیین هیئت مدیره جدید موکول خواهند کرد،  توپ وارد زمین«خانه سینما» شد! آیا در انتخابات جدید، افراد مؤثری مثل محمدمهدی عسگرپور و فرهاد توحیدی بمانند یا بروند؟ تمایل خود این افراد و تمایل صنوف آنها چه بود؟

در آستانه انتخابات بحران جدیدی در «خانه سینما» آغاز شد که به عنوان تمایلاتی جدی مبنی بر عدم حضور عسگرپور و توحیدی در هیئت مدیره جدید قابل ارزیابی بود. این بحران به صورت تحریم انتخابات از سوی دو صنف اصلی «خانه سینما» یعنی «کانون کارگردانان» و «اتحادیه تهیه کنندگان و توزیع کنندگان فیلم» صورت گرفت. با عدم حضور «کانون کارگردانان» در انتخابات، طبیعتاً حضور محمد مهدی عسگرپور (به عنوان عضوی از این کانون) در انتخابات منتفی می شد. چراکه عسگرپور به عنوان «نماینده کانون کارگردانان» وارد هیئت مدیره شده بود.

از سوی دیگر کشمکش های دور و دراز در صنف تهیه کنندگان، اگرچه منجر به ظهور چند تشکل صنفی دیگر در میان تهیه کنندگان شده بود (که شاخص ترین آنها "شورای عالی تهیه کنندگان" به ریاست سید غلامرضا موسوی بود) اما از نظر قانونی همچنان «اتحادیه تهیه کنندگان و توزیع کنندگان فیلم» با همان چند عضو باقیمانده نماینده رسمی تهیه کنندگان محسوب می شد. بنابراین با تحریم انتخابات آذر ماه «خانه سینما» از سوی این اتحادیه خلاء بزرگی پیش روی «خانه سینما» قرار گرفت.

اما رایزنی ها در درون خانه سینما ادامه داشت. بزرگترین برگ برنده در انتخابات جدید چاره اندیشی برای کشانده «کانون کارگردانان» به انتخابات بود. پس از اینکه اعضای هیئت مدیره این کانون، توصیه به اعلام محمدمهدی عسگرپور به عنوان نماینده این صنف در مجمع عمومی را نپذیرفتند، ظاهراً به آنها آزادی عمل داده شد که با افراد دیگری که دلخواه کانون باشد در انتخابات شرکت کنند. در نتیجه آنها با افراد دیگری وارد انتخابات شدند. نمایندگان «اتحادیه تهیه کنندگان و توزیع کنندگان فیلم» که با اعتراض به پایمال شدن حق قانونی شان با اعتراض وارد مجمع عمومی شدند نیز دعوت به آرامش و خروج از مجمع گردیدند. انتخابات برگزار شد. فرهاد توجیدی از سوی «کانون فیلمنامه نویسان» وارد هیئت مدیره شد. با شور و مشورت های درونی متعددی که قبل از انتخابات در درون «خانه سینما» شده بود، افراد معرفی شده از سوی سایر تشکل های صنفی به ابقای توحیدی نظر مساعد داشتند. در نتیجه توحیدی پس از ورود به هیئت مدیره، به عنوان «رییس هیئت مدیره» برگزیده شد و همان شب در یک اقدام قانونی اما بی سابقه «مدیرعامل» خانه سینما را خارج از هیئت مدیره انتخاب کرد. که آن شخص کسی نبود جز محمدمهدی عسگرپور! بنابراین عسگرپور نیز در مدیرعاملی «خانه سینما» ابقاء شد!

هم کانون کارگردانان رودست خورده بود و هم مصوبه هیئت مدیره جدید که «شورای عالی تهیه کنندگان» را ملزم یا دعوت به ارائه هرچه سریعتر اساسنامه صنفی اش می کرد، دست «اتحادیه تهیه کنندگان و توزیع کنندگان فیلم» را توی پوست گردو گذاشته بود! اما نکته جالب تر این بود که معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در موقعیت پیچیده و دشواری قرار می گرفت. پس از یک سال کشمکش باید چه موضعی در قبال هیئت مدیره جدید، که اعضای اصلی آن، همان افراد «مسئله دار» هیئت مدیره قبلی بودند اتخاذ می کرد؟ لغو دیدار اعضای هیئت مدیره جدید «خانه سینما» با جواد شمقدری در تاریخ 4 دی ماه 1389 تأییدی بر همین موقعیت دشوار و پیچیده بود. با این حال بالاخره دیدار مذکور در تاریخ 13 دی ماه برگزار شد. ظاهراً این دیدار نتایج مثبتی در پی داشته است. چراکه فرهاد توحیدی پس از این دیدار، ضمن «مطلوب» ارزیابی کردن جلسه، اعلام کرد: «جلسه بسیار خوبی بود و دو طرف مباحثی كه داشتند را بسیار شفاف و روشن بیان كردند و روابط و مناسبات گذشته و موجود را نقد كردند و برپایه نقد مناسبات به یك راه حل رسیدیم. و بنا بر این شد كه روابط آینده را در درون یک كمیته مشترك طرح‌ریزی كنیم كه این كمیته شامل سه عضو از سوی معاونت امور سینمایی متشكل از داود رسولیان، بابک خانیان و سعید رجبی‌فروتن از و سه عضو از سوی هیئت مدیره خانه سینما متشكل از ابراهیم مختاری، محمدرضا مویینی و فرهاد توحیدی است.»

اگرچه در روزهای اول بعید به نظر می رسید که شمقدری در برابر نتایج حاصله از انتخابات آذر ماه «خانه سینما» تسلیم شود، اما  شایعه «برکناری» او در 7 دی ماه که خیلی زود در همان روز از سوی روابط عمومی معاونت سینمایی تکذیب شد، می تواند حاکی از وجود رایزنی هایی پشت پرده باشد. رایزنی هایی که ممکن است از سوی مقامات بالاتر صورت گرفته باشد و متمایل به حل بحران چندین ماهه با «خانه سینما» از طریق برکناری سرسخت ترین معاون امور سینمایی در 30 سال گذشته باشد!

از طرف دیگر ممکن است شمقدری تسلیم انتخابات آذر ماه نشود و البته با خط مشی متفاوتی نسبت به گذشته، همچنان بر مواضع یک سال گذشته خود پافشاری کند. در چنین حالتی ممکن است بخش مهمی از این دیدارها و کمیته هایی که در اخبار به آنها اشاره می شود نتایج مؤثری در بر نداشته باشند.

در نتیجه معلوم نیست «خانه سینما» از بن بستی که چندین ماه با آن مواجه بود رهایی می یابد یا همچنان گرفتار در بحران باقی می ماند؟ از آنجا که «خانه سینما» بزرگترین و اصلی ترین نهاد صنفی جامعه سینمای ایران است، امیدواریم هرچه زودتر و بهتر زمینه های ثبات و گشایش در آن به وجود آید و بتواند با قطعیت به نقطه پایانی بر بحران ها و بن بست های یک سال گذشته برسد.