موحد منتقم
بالاخره در هشتم اسفند ماه سال هزار و سیصد و نود، در سالی که از هر نظر بهترین سال سینمای ایران محسوب می شود کشور ایران اولین اسکار خود را گرفت و اصغر فرهادی به عنوان اولین ایرانی و اولین فرد در خاورمیانه جایزه ی اسکار را دریافت کرد. تقریباً تمام اهالی سینما (از حسادت برخی بگذریم!) از این موفقیت شاد و خوشحال بودند. موج تبریک ها از عزت الله انتظامی و سید محمد خاتمی و مجید مجیدی و استاد محمود فرشچیان گرفته تا رییس جمهور فرانسه و علی کریمی و سامی یوسف و صدها هنرمند و ورزشکار و سیاستمدار خارجی و داخلی به سوی اصغر فرهادی سرازیر شد و موجی از شادی ها را در دل مردم ایران انداخت.
این اسکار با اجرای بیلی کریستال معرکه که همیشه بهترین مجری اسکار بوده برای من بهترین مراسم اسکار بود. وقتی که ساندرا بولاک برای معرفی بهترین فیلم خارجی زبان روی سن رفت شوکه شدم. تا به حال سابقه نداشته بود برنده ی بهترین فیلم غیر امریکایی اینقدر زود معرفی شود. انگار اسکار هم بی تاب دستان اصغر فرهادی بود. وقتی اصغر فرهادی آن متن معرکه را خواند و از مردم کشورش سخن راند اشک شوق از چشمانمان سرازیر شد. مخصوصا آنجا که به زبان شیرین پارسی گفت: «سلام به مردم خوب سرزمین ام!» البته بعضی از خبرگزاری ها تفسیر انرژی هسته ای را از سخنان فرهادی کردند یا شاید طبق رویاهایشان سخنان او را تفسیر نمودند، نمی دانم اما بعد از موجی از تمسخر و نیش و کنایه آن را از خروجی سایتشان پاک کردند! واقعاً به اصغر فرهادی به عنوان یک ایرانی اصیل و هنرمند واقعی افتخار می کنم. شعور و فهم بالای او را می توان از متنی که در اسکار خواند که سایت معتبر «اسلیت» به عنوان بهترین سخنرانی اسکار امسال برگزید فهمید. متنی که اسپیلبرگ را به آن قیافه عجیب درآورده بود!
دیگر نباید برای اینکه بفهمید فیلمی خوب است به منتقدهای (؟!) صدا و سیما گوش دهید. همین بس که وودی آلن به رئیس آکادمی می گوید بهترین فیلم سال جدایی نادر از سیمین است و بقیه جایزه ها چرند است و یا اسپیلبرگ می گوید بهترین فیلم 2011 جدایی نادر از سیمین بود. در اینجور شرایط بهتر است کلاه خود را قاضی کنید.
طراحی لباس لیلا حاتمی و پیمان معادی در مراسم اسکار خارق العاده بود. طراحی که بیشتر استعاری بود تا مثلاً مجلسی. لباسی که نشان می داد حالا دیگر جدایی نادر و سیمین پایان یافته است و با جشن اسکار، نادر و سیمین که لباس سیمین شبیه به لباس عروس بود پیوندشان را همراه با فرزندشان ترمه (سارینا فرهادی) جشن گرفته اند و با دریافت جایزه اسکار این جشن کامل شد!
نکته ی جالب پیام تبریک های مسئولین به این فیلم بود؛ چون حس می کردم حالا هرکسی خودش را مسئول پیروزی این فیلم می داند. با عرض شرمندگی باید بگویم این موفقیت هیچ ربطی به هیچ مدیری نداشت. (یادمان هست که به خاطر حرف های فرهادی در جشن خانه ی سینما حتی پروانه ساخت این فیلم در وسط فیلمبرداری لغو شد!) این موفقیت فقط و فقط مربوط به خود اصغر فرهادی است!
از سوی دیگر موفقیت جدایی نادر از سیمین ثابت می کند چیزی که می توان از آن به عنوان سینمای سفارشی یا سینمای سوبسیدی یا سینمای دولتی نام برد شکست خورده است. آن نوع سینما که با حمایت های گسترده مالی و بودجه های کلان در سالهای اخیر گاه در قالب واژه ای به نام «فاخر» یک فیلم متوسط را از مراحل ابتدایی تولید تا آخرین روزهای اکران همراهی می کند تا کنون نه بازده مالی داشته نه پیام درست و حسابی. گاهی در حد لمپن بازی باقی مانده و از محدوده ی چند جوک تصویری فراتر نرفته است! چه ندارها و اخراجی ها3 باشد، چه روایت های جدید از کشتی افسانه ای یوگی و دوستان اش در فیلم هایی نظیر ملک سلیمان!
فیلم های فرهادی برخلاف فیلم های بسیاری ازکارگردان های بیت المال حرام کن بدون هرگونه حمایت مالی سوبسیدی ساخته شده اند. فیلم های او نه تنها در مرحله ساخت مورد حمایت قرار نگرفته اند، بلکه در هنگام نمایش هم مورد بی مهری واقع شده اند و آدم هایی که باید از فیلم حمایت می کردند پشت فیلم را خالی کردند. حسادت ها هم که البته همیشه وجود داشته است. هنگامی که بعضی ها دیدند از نظر هنری توانایی رقابت با فیلم های فرهادی را ندارند شروع به تخریب جدایی نادر از سیمین کردند تا خودشان را بزرگ کنند و بودجه های کلانی که از بیت المال به باد داده اند را به نوعی جبران کنند. آنها اهدای جایزه اسکار به جدایی نادر از سیمین را سیاسی نامیدند! من در حیرت مانده ام اگر فیلم پانوشت برنده ی اسکار می شد این حضرات چه می گفتند؟ حتماً می گفتند چون اسکار سیاسی است جایزه رابه اسرائیل داده اند تا ایران را کوچک کنند! هرچند در نهایت بحث کردن درباره اینچنین رفتارهایی بی فایده است.
من فکر می کنم فیلمی مانند جدایی نادر از سیمین باید دروغ گویان را برآشفته کند! چون تیر را دقیقاً به هدف می زند. جدایی نادر از سیمین مانند آینه ای روبروی افرادی که با دروغ زندگی کرده اند قرار می گیرد و خوشان را به خودشان نشان می دهد. و آنها چون حقیقت را می بینند آینه را می شکنند. درصورتی که به قول معروف «خود شکن، آینه شکسن خطاست.»
به اعتقاد من آکادمی اسکار اتفاقاً مجسمه طلایی را نه در ستایش دروغگویی بلکه در فضیلت راستگویی به این فیلم داد. چون اسکار بی هدف به فیلمی جایزه نمی دهد و معمولاً به مسائل انسانی جایزه می دهد. جایزه های «بهترین فیلم» را در تاریخ اسکار مرور کنید تا به حرف من برسید.
کمک کردن فیلم جدایی نادر از سیمین به ارائه تصویری مستند از ایران واقعی (و نه مدینه ی فاضله ی مورد نظر بعضی از دوستان) را باید از مصاحبه و نظرات افراد خارجی بفهیمد. خارجی هایی که تعجب می کردند در خانه ی یک ایرانی ماشین لباس شویی وجود دارد؛ خارجی هایی که فکر می کردند در ایران هنوز حرم سرا هست و دیدن ماشین ها در تهران برایشان عجیب بود؛ خارجی هایی که وجود دادگاه در ایران برایشان تعجب برانگیز بوده و فکر می کردند در ایران مشکلات را قبیله ای حل می کنند! (کافی است به سایت imdb و نقد و بررسی بینندگان سینمایی سایت های خارجی دربار هی فیلم جدایی نادر از سیمین مراجعه کنید تا بفهمید چه تصوری از ایران داشته اند!)
کار سینمای ایران بعد از این خیلی سخت است. احتمالاً سال بعد، سال فوق العاده بدی از نظر فروش برای سینمای ایران خواهد بود. چون جدایی نادر از سیمین تبدیل به قالبی برای یک فیلم خوب شده است و مردم با دیدن این همه جایزه ی گوناگون فیلم جدایی نادر از سیمین معیار فیلم خوب برایشان این فیلم شده است. در نتیجه هرفیلمی که ببینند را در قالب جدایی نادر از سیمین می سنجند و وقتی نتیجه نگیرند فیلم را پس خواهند زد!
فروش جدایی نادر از سیمین هم در این 9 هفته ای که روی پرده سینمای امریکا بوده به طرز شگفت انگیزی هر هفته نسبت به هفته ی قبل بیشتر شده است. به احتمال زیاد با این اسکار احتمالاً فروش فیلم خیلی بیشتر هم خواهد شد. تا الان فیلم فقط در آمریکا نزدیک 3 میلیون دلار (نزدیک 5.7میلیارد تومان) فروش داشته است و فروش غیر امریکا هم به 13میلیون دلار رسیده است (25میلیارد تومان)که روی هم رفته فروش جهانی اش بالای 30 میلیارد تومان شده است.
این موفقیت بزرگ را به اصغر فرهادی عزیز و بزرگوار تبریک می گویم و به خاطر معرفی ایرانی به تمام معنا واقعی به جهان، بی نهایت از او تشکر می کنم .اصغر فرهادی حالا کلی جای کار و پیشرفت دارد و چه رویاهایی که با فیلم های جدید فرهادی می آید.
موحد منتقم
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|