پرده سینما

یادداشت سردبیر: دفتر بیست و هشتم- نقد سیاسی!

پرده سینما

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

 

 

بیستم فروردین ماه سال هزار و سیصد و نود

 

شرایط عجیبی بر نقد فیلم سینمای ایران حاکم شده که من از آن سر درنمی آورم! بیستم فروردین ماه است و حال و هوای همه چیز بهاری است جز نقد فیلم! یادم نمی آید حتی در دوران انقلاب و بر و بیای چندین گروهک چریکی، نقد فیلم به اندازه امروز چریکی شده باشد! واقعاً خیلی ها سینما را با چه چیزی اشتباه گرفته اند؟! دوران های خیلی سیاسی تری از امروز را پشت سر گذاشته ایم، اما نقد فیلم هیچوقت به اندازه امروز سیاسی تلقی نشده! سیاسی نه از جانب نویسندگان، بلکه از سوی خوانندگان!

در بیست روز اخیر خیلی تلاش کرده ام این مسئله را نزد خودم تجزیه و تحلیل کنم اما عقل ام به جایی نرسیده. سر در نمی آورم چرا بعضی ها برخی فیلم ها و برخی افراد را مساوی یک جریان سیاسی فرض می کنند؟! تبعات این ساده انگاری به اولین چیزی که ضربه می زند «نقد فیلم» است. چون هراس از تفسیرهای سیاسی بیش از هر چیز دیگری به جریان نوشتن منتقد آسیب وارد می کند.

من فیلم جدایی نادر از سیمین آقای فرهادی را در جشنواره دیدم و با وجود تحسین های زیادی که شکر خدا نثار این فیلم شد به نظرم فیلم پیش پاافتاده ای بود. آیا از این بابت باید به کسی بدهکار باشم؟ اگر فیلم اخراجی ها3 را دوست نداشته باشم باید به کسی چیزی پرداخت کنم؟ اگر فیلم یکی از ما دو نفر تهمینه میلانی به نظر منتقدی فیلم بدی بیاید باید طرفداران فیلم به او فحاشی کنند؟ من یادم نمی آید در دهه 1360 و فضای محدودی که در دوران دفاع مقدس وجود داشت فضای نقد فیلم این همه بسته باشد؟ یادم نمی آید در دوران سازندگی، دوران اصلاحات و حتی سال های بعد از آن این همه منتقد به «سیاسی» بودن متهم شود. آن هم نه از جانب مسئولان، بلکه از جانب خوانندگان! همه سیاستمدار شده اند. به همین خاطر فیلم جدایی نادر از سیمین می شود سمبل جناح چپ و اخراجی ها3 می شود نشان جناح راست! یک بار مساوی انگاشتن یک فرد یا یک فیلم با کل نظام در دهه 1360 در مورد محسن مخملباف اتفاق افتاد و گذشت زمان ثابت کرد این رویه چقدر خطا بوده.

بنابراین وقتی موحد منتقم در مقام یک منتقد بر فیلم اخراجی ها3 نقد می نویسد و آن را فیلم بدی می داند، متهم می شود که رفته سوی جناح چپ، و زمانی که به قاچاق این فیلم اعتراض می کند وآن را از لحاظ اخلاقی و اقتصادی مذموم می شمرد متهم می شود که پول گرفته و رفته طرف جناح راست!

وقتی رضا منتظری بررسی تطبیقی بین فیلم های پایان نامه و اخراجی ها3 انجام می دهد هیچکس توجهی به جنبه های ساختاری نوشته او نمی کند، بلکه از جانب جناح چپ مورد فحاشی قرار می گیرد چون پایان نامه را بهتر از اخراجی ها3 دانسته و از جانب جناح راست مورد تقبیح قرار می گیرد چون اخراجی ها3 را فیلم بدی برشمرده!

ما با انتشار هر مقاله در ستایش از یک فیلم یا نکوهش آن به جهت گیری سیاسی متهم می شویم! از همه جالب تر اینجاست که برخی از من انتظار دارند اگر مثلاً در جشنواره از فیلمی بدم آمده نباید نقد جانبدارانه ای از آن در سایت بگذارم، و اگر از فیلمی خوشم آمده نباید نظر منتقد مخالف با آن فبلم را در "پرده سینما" منتشر کنم! من از فیلم جدایی نادر از سیمین خوشم نیامد اما نقد جانبدارانه موحد منتقم را در ستایش این فیلم در سایت منتشر کردم؛ همانطور که راه آبی ابریشم فیلم مورد علاقه من نیست اما نقد مثبت رضا منتظری درباره این فیلم در سایت چاپ شده است. این «ضد و نقیض» بودن سایت نیست. کما اینکه در جشنواره سال 1388 هم ما نقدهای مختلفی از فیلم صد سال به این سال ها منتشر کردیم که یکی مثبت بود و دیگری منفی. سردبیر نباید دیدگاه ها و سلیقه های شخصی اش را در یک سایت اعمال کند، بلکه باید تلاش کند مقالات با کیفیت علمی بهتری منتشر شوند.

خدا فیلم های بعدی را به خیر کند! چون در مورد سه فیلم اکران ابتدای سال ما به شدت با این مشکل مواجه بوده ایم. امیدوارم این صرفاً التهابی زودگذر باشد. امیدوارم این مسئله در ماه های بعدی با آرامش شکل عقلانی تری به خودش بگیرد. کما اینکه در نظرسنجی سایت با موضوع «به نظر شما بهترین فیلم جشنواره فجر کدام است؟» ابتداء تحت تأثیر همین التهابات جدایی نادر از سیمین 68 درصد آراء را به خود اختصاص داده بود، اما در زمان نگارش این یادداشت میزان امتیازات این فیلم به 37 درصد کاهش یافته است.

به هرحال منتقد نباید بترسد. او نباید در مواجهه با هر فیلم دلهره این را داشته باشد که حالا طرفداران فلان جناح سیاسی به او چه اتهامی را وارد خواهند کرد. منتقد باید کار خودش را بکند. منتقد سیاستمدار نیست. منتقد فعال سیاسی نیست. نقد هم بیانیه سیاسی نیست. گاهی که به مقالات رضا منتظری و موحد منتقم در بیست روز گذشته نگاه می کنم به خودم می گویم این ها دیگر با چه انگیزه ای باید بنویسند؟ افرادی که ساعت ها وقت صرف دیدن یک فیلم و نوشتن درباره آن می کنند چرا باید ببا واکنش هایی چنین بی ادبانه مواجه شوند؟ پس از این باید به چه چیزی دلگرم باشند؟ امیدوارم بیاموزیم کمی آرام تر باشیم و با هر نقد مخالفی به شکل افتراآلود برخورد نکنیم.

به قول لسان الغیب شیرازی

زان یار دلنوازم شکری است با شکایت     گر نکته دان عشقی خوش بشنو این حکایت

بی مزد بود و منت هر خدمتی که کردم   یا رب مباد کس را مخدوم بی عنایت

 

 

 بعد از تحریر: سه روز پس از نوشتن این یادداشت وقتی دیدم هرچه ما می نویسیم و می گوییم افاقه نمی کند، با خودم فکر کردم این حال و هوای سیاست زده که هر نقدی «سیاسی» تلقی می شود، چرا یک نقد واقعاً سیاسی ننویسم؟! بنابراین مقاله نقدی سیاسی بر فیلم جدایی نادر از سیمین را نوشتم. مقاله مذکور کاملاً سیاسی است! و شاید نمونه ای باشد برای اینکه به خوانندگان نشان دهیم اگر قرار است نقدی «سیاسی» باشد باید در آن مسائل تاریخی و اجتماعی مربوط به آن بحث سیاسی مورد توجه قرار بگیرد. نقد سیاسی، شعار سیاسی نیست. نقد سیاسی موضع گیری سیاسی نیست. امیدواریم همچنانکه ما در این نقد به صراحت حوزه های مربوط به سیاست را مشخص و تفکیک کردیم، بعد از این، خوانندگان هم این تفکیک را انجام دهند.

 

غلامعباس فاضلی


 

برای مشاهده دیگر یادداشتها، اینجا را کلیک کنید


 تاريخ ارسال: 1390/1/20
کلید واژه‌ها:

نظرات خوانندگان
>>>محمدرضا آزادی:

لطفاً فیدخوان را به وبسایت خود اضافه کنید تا ما هم راحتتر شما را دنبال کنیم.

0+0-

سه‌شنبه 13 ارديبهž



>>>پاشا...:

جناب shahroozخان! اگه یه روز رفتی و با شناسنامه جعلی و ... سه بار رای دادی (اینجا قضیه رای دادنه وگرنه کارهای دیگه هم میشه انجام داد) یادت باشه نری جایی بگی! چون اینجوری سروکارت با بازداشتگاه و اونجور جاهاست!

0+0-

شنبه 3 ارديبهشت 1390



>>>امیر:

این حرکت شما و آقای منتظری چه معنایی میتونه داشته باشه جز اینکه خوانندگان رو از خودتون برانید خوب هرکی نظری داره و دلش میخواد نظرش رو ابراز کنه این که اشکالی نداره!!!!!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟

0+0-

سه‌شنبه 23 فروردي 



>>>آقا بزرگ:

سروان : جناب سرهنگ ،پس بگيد ما شديم سگ ، شكار رو دنبالش مي كنيم بعدخسته اش مي كنيم و مي گيريمش ،بعد ولش مي كنيم !... اين آخريه ... زينال بندري ... سرهنگ : چي شده سروان ؟ چيه امروز همه چي شده بندري ! آواز بندري ... رقص بندري ... حالا هم زينال بندري ... سروان : ما داريم به كجا ميريم سرهنگ ؟ سرهنگ : من دارم ميرم ناهار، تو رو نمي دونم ؟ مي ترسم اگه يه خرده ديگه وايسم زخم معده ام بشه زخم معده بندري ! * قسمتي از ديالوگ بهترين فيلم ايران - تاراج (جدي ميگم ، موسيقي متن شاهكار ، كستينگ درست بازيگر، قصه قوي داوود نژاد) ------------------------------------ آقا بزرگ : غلامعباس فاضلي ما داريم به كجا ميريم ؟

0+0-

سه‌شنبه 23 فروردي 



>>>عرفان:

آقا خداییش خیلی با حالین شماها!!!

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>علیرضا-ش:

آقای فاضلی لطفا هر مطلبی را به خاطر چند تا خواننده بیشتر داشتن در سایت منتشر ننمایید از شما انتشار این مطالب اخیر در مورد فیلم پایان نامه و اخراجی ها بسیار عجیب به نظر میرسد.

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>سهیل:

سلام سایت باحالی دارین از حرف این و اونم بدتون نیاد حالا که دیگه جهانی ام شدین دمتون گرم

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>هايكو:

طرفداران سينه چاك فرهادي دسته كمي از طرفداران دو اتشه ده نمكي ندارند.البته با چاشني روشنفكرمابي و اوپوزوسيون نمايي!

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>محمدرضا:

من واقعا متاسفم از اینکه میبینم نویسنده ( رضا منتظری ) و سردبیر ( غلامعباس فاضلی ) این چنین از خود مغرور گشته اند که جواب خوانندگان را میدهند . کمی به خود بیایید غرور چیز خوبی نیست

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>بنیامین:

جناب آقای فاضلی سایتی بینظیر و فوق العاده و نویسندگانی عالی و توانمند دارید واقعا خسته نباشید به حرف بدخواهان توجهی نشان ندهید من برای آقای منتظری هم کامنت گذاشتم و همین را گفتم اینها فقط میخواهند شما را از اصل به حاشیه برانند تا سایت شما که اینقدر معروف شده که حتی بی بی سی هم مطالب شما و آقای منتظری را در تلویزیونش نشان میدهد به نقطه زیر زیر صفر برود شما الآن در اوجین

0+0-

دوشنبه 22 فروردين 1390



>>>ساسان:

آقای فاضلی شما خودتان دارید به این بازی ها ادامه میدهید.

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>سیدغلام علی حنیفی:

من نقد جناب منتظری رو خواندم چیزی خاصی نداشت که انقدر شلوغ شده بود احتمالا پس لرزه های نقد جناب منتقم بود. ولی نقد موحد منتقم بر اخراجی ها3 کاملا مغرضانه و سیاسی به تمام معنا بود که کاملا جهت دار بود و وقتی خیلی عظیم نظرات اون نقدش رو دید برای اینکه قضیه رو ماست مالی کنه اومد اون مقاله دوم رو نوشت که از شانس بدش اونجا اتفاقا بحث تند تر شد.من قبلا گفته بودم وای به روزی که جناب منتقم نقد اخراجی ها3 رو بنویسد .اگر یادتان باشد قبل از جشنواره گفته بودم.احتمالا جوان است که اینگونه مطلب مینویسد وکاملا معلوم است طرفدار کدام جناح سیاسی است و در نقد نمیتواند خودش را کنترل کند و خودش خودش را لو میدهد.چون برای نقد ملک سلیمانش هم همین اتفاق افتاد که در کامنت ها کار به فحش و فحش کاری کشید.حالا سایت شما خوب بود سایت های دیگه که نقد شمارو کپی کرده بودند که دیگه هیچی!!و از همانجا من این نکته را فهمیدم تا اینکه به این اخراجی ها3 رسید.حالا وای به روزی که جناب منتقم بخواد فیلم "پایان نامه"رو بررسی کند.لطفا به هرکسی اجازه ندهید درباره سینمای ایران نقد بنویسد و همان نقد های روز آمریکا را بنویسد که کاملا معلوم است با عشق فراوان مینویسد.مثل همین مقاله امروزش.هرکس را بهر کاری ساختند.چشمتان هم روشن بابت بی بی سی

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>جواد.ر:

بابا چرا شلوغش میکنید. برنامه بی بی سی رو ندیدم ولی نقدی رو که نوشته بود عینا از نقد جناب منتقم برداشته بود.خوب حالا که چی؟؟برداشته که برداشته؟؟اتفاقا این باعث اعتبار سایت پرده سینما است که سایت های مشهوری چون بی بی سی به نقد هایشان اشاره میکند و ضعف یک سایت محسوب نمیشود.شما برو همون نقد های جدایی نادر از سیمین و اخراجی ها 3 رو بخون ببین توی عمرت انقدر برای یک نقد نظر داده اند یا نه.محال ممکن است چون من الان نزدیک 20ساله که در حال خواندن نقد و ... هستم.این موفقیت بزرگ سایت پرده سینما است.این دیگه مشکل خود شماست "جناب عصبانی"".به سایت پرده سینما ربط نداره.

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>شقایق:

آقای فاضلی عزیز این همه عصبانیت شما و ناراحتی آقای منتظری برای چیست؟ خوب فوقش نظرات را منتشر نکنید من همین الآن برای آقای منتظری هم کامنت گذاشتم و این حق را به خواننده های سایت میدهم که اگر سوالی دارند از شما بپرسند چون این به نظرم هیچ اشکالی ندارد حالا یکی ادبیات درستی دارد و یکی ادبیاتی جاهلی و غلط این دیگر معرف شخصیت خود آن فرد است و نه شما و آقای منتظری و یا سایت پرده سینما در هر حال همیشه و همیشه همراه شما و این سایت هستم و میخواهم از شما خواهش کنم تا این حد به اراجیف یک عده آدم بیکاره توجه نشان ندهید . در جواب آقای امیرحسین هم باید بگویم پیش پا افتاده بودن اثر جدید اصغر فرهادی از فروش اندکش هم کاملا مشهود است و این فیلم تا الآن فقط 600 میلیون فروخته در صورتی که فیلم تهمینه میلانی 360 میلیون و فیلم ده نمکی نزدیک به 5/3 میلیارد فروش داشته این واقعیت است که باید قبول کرد شاهکار این دوره از جشنوراه به نظر من فیلمهای اینجا بدون من ، راه آبی ابریشم ، سعادت آباد ، مرهم و یه حبه قند هستند که متاسفانه در قسمت نظرسنجی سایت نام محبوبترین فیلم من یعنی اینجا بدون من نیامده است به همین دلیل من در نظرسنجی به دومین فیلم مورد علاقه ام راه آبی ابریشم رای داده و میدهم و در جواب دوست دیگری که نظرسنجی را زیر سوال برده اند باید بگویم ما که همچین چیزی را در سایت ندیدیم حالا شما چطور و با چه دوز و کلکی این کار را کرده اید خدا میداند. بار دیگر هم از آقایان فاضلی و منتظری میخواهم خونسردی خودشان را حفظ کنند و به کارشان بپردازند که شدیدا مشتاق خواندن مطالب جدیدشان هستیم و این سایت یکی از بهترین سایتهای سینمایی کل کشور است و امیدوارم سالیان سال برقرار باشد. باز هم ممنون شقایق

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>توضیح غلامعباس فاضلی:

دوست عزیز! بی بی سی و امثالهم غلط کرده اند با امثال جنابعالی که آب در آسیابشان می ریزید. من نه ماهواره دارم نه هرگز داشته ام. اما اگر هم می داشتم مسئول خزعبلاتی که هر شبکه داخلی یا خارجی بخواهند مصادره به مطلوبش کنند نیستم. زمانی امثال جنابعالی در جناح مخالف ما را به خاطر اعتقادات مذهبی مان متهم می کردند که از کیهان و حماس پول می گیریم و حالا پای بی بی سی وسط آمده است. ما منتقد و نویسنده سینمایی هستیم. البته دیدگاه سیاسی و تفکر سیاسی هم داریم. مثل هر آدم دیگری. چون ماشین نیستیم. اگرچه ممکن است شما یا دیگران را ناراحت بکند اما مذهبی هم هستیم. نقدمان را هم شجاعانه می نویسیم. به کسی هم بدهکار نیستیم دوست من. اگر هم قرار بر فحاشی و توهین باشد بفرمایید ما هم صدایمان را بلند کنیم. چون فکر می کنم صدایمان از خیلی ها بلندتر باشد. مفهوم شد؟

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>عصبانی:

شما اتفاقا باید خیلی هم خوب از این شرایط که توسط خودتون به وجود اومده سر دربیارین شما وقتی اجازه میدین نویسندگانتون به ویژه حضرات منتقم و منتظری هرچی دلشون میخواد بنویسن و ما رو دشمن شاد کنن و بی بی سی از شماها توی برنامه ویژه ای که در مورد فیلم اخراجی های 3 و جدایی نادر از سیمین ترتیب داده بود نام ببره باید فکر اینجا ها رو هم بکنین واقعا براتون متاسفم که خوانندگانتون رو گاگول و احمق فرض کرده اید این آقای منتظری که واقعا دیگه تو این مدت خیلی پر رو شده و هرچی دلش میخواد مینویسه و میگه شماها فکر کردین واقعا چه خبره؟ من اصلا با توهین موافق نیستم و از برخی از کاربرا که به هم یا به شما توهین میکنم بدمم میاد اما جالب اینه که شما و آقای منتظری دست پیش گرفتید تا پس نیفتید و به قول قدیمی ها دارین گربه رو دم حجله میکشین که کسی دو روز دیگه بهتون گیر نده خیلی خنده داره واقعا

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>شهرام:

جناب فاضلی تازه داره تقلب بعضیا در روزای بعد از جشنواره لو میره! خودشون لو میدن! اومدن و 3 بار در روز برا جدایی نادر از سیمین رای دادن؟ حالا به قول این آقای شهروزخان 3 بار رای دادن شده 37 درصد! البته من این فیلمو دوست دارم

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>پژمان.ع:

آقای فاضلی چرا بعضی از خواننده های سایت شما اینقدر بچه اند؟ شما داری یه چیز دیگه ای میگی اون میزنه به بیابان و راه دیگه یی میره. اینا میخوان منتقدا رو مجبور کنن که از یه فیلم خوششون بیاد. منتقد که قرار نیست منتظر نظر این و اون باشه یا از نظرات عطا و اوتا و دراز و کوتاه خط بگیره. بعد هم یه چیزی در مورد نظرسنجی بگم خواهش میکنم بذارین بخونن. به شکل عادی هرکسی میتونه در طول روز یک بار در نظرسنجی شرکت کنه. اگه بخواد دوباره شرکت کنه سایت اعلام میکنه شما فقط یک بار در طول روز مجاز به رای دادن هستید. هرکی شک داره همین حالا در سایت تست کنه. نه فقط سایت شما، بقیه سایت ها هم اینطوریند. یه چیز استاندارده. یعنی چی که یکی کامنت میگذاره 3 بار در طول یه روز نظرسنجی شرکت کرده؟ مگه میشه؟ فرض که بشه. ممکنه کسی با دوز و کلک این کارو بکنه ولی عمومیت نداره. چرا بعضیا اینتقدر کوچیک هستن که هر وقت چیزی خلاف نظرشون بود میخوان "بی ارزش" نشونش بدن؟ حتی یه نظرسنجی ساده رو؟

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>shahrooz:

با سلام.نظر سنجی شما به هیچ وجه اعتبار ندارد.چون یک نفر میتواند روزی چندبار به یک فیلم رای دهد.من خودم 3 بار در یک روز با وی پی ان و .. به فیلم جدایی نادر از سیمین رای دادم.

0+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390



>>>امیرحسین:

من نمیدونم چرا هرکس خودش رو میخواد بزرگ نشون بده شروع میکند به کوبیدن چیز های بزرگ!جدایی نادر از سیمین پیش پا افتاده بود؟؟حالا خوبه هنوزم که هنوزه دارن واسه این نقد جناب منتقم بعد از گذشت دوماه کامنت میزارن و رکورد ثبت کامنت رو شکسته!!این یعنی موفقیت برای اصغر فرهادی.کور شود هر انکس که نتواند دید.اکثر ادم هایی هم که به سایت شما میان تحصیل کرده ی سینما هستن.آدم بیسوادی نیستن که شما بخوای با دادن تز روشنفکری سرشون رو گول بمالی.

1+0-

يكشنبه 21 فروردين 1390




فرم ارسال نظرات خوانندگان

نام (ضروري):
نظر شما (ضروري):
كد امنيتي (ضروري) :
كد امنيتي تركيبي از حروف كوچك انگليسي است. توجه داشته باشيد كه كد امنيتي به كوچك و بزرگ بودن حروف حساس است.