انسانها در طول زندگی راه می روند و حرف می زنند و غذا می خورند و می خوانند و می خندند و گریه می کنند و دعوا می کنند و خیانت و دروغ می گویند و احساس تنهایی می کنند و آواز می خوانند و آشپزی می کنند و ... سعادت آباد همه اینها را دارد و دیگر هیچ و اما بعد.

نشان دادن چند دوست که در یک مهمانی کنار هم جمع می شوند و کارهای روزمره زندگی را انجام می دهند و همگی خیانتکار و دروغگو هستند و مشکلات زناشویی دارند و فیلمساز آن را تعمیم می دهد به کل زندگی کنندگان طبقه متوسط شهری. طبقه متوسط شهری به یکباره دچار این مشکلات شدند و اصلاً هم معلوم نیست چگونه به اینجا رسیده اند. فیلمساز به هیچ وجه به موضوع خیانت نزدیک نمی شود و آن موضوع را واکاوی نمی کند، بلکه یک جین بازیگر تراز اول دورهم جمع شده و حرف می زنند و غذا می خورند تبدیل به اصل شده و کلیت فیلم را این موضوع دربرگرفته است.

وقتی موضوعی مثل خیانت و دروغ و پنهان کاری به حاشیه تبدیل می شود و زندگی روزمره اصل می گردد، دیگر مضمون اصلی که خیانت باشد از ذهن مخاطب خارج و حاشیه و بازی بازیگران و فیلمبرداری در ذهن ها باقی می ماند، دیگر بازی اغراق آمیز حامد بهداد به چشم می آید.

وقتی فیلمبرداری اثر آنقدر خوب است که تمام فیلم را در برمی گیرد آیا می توان گفت که سعادت آباد به خاطر فیلمبرداری خوب اش در کل فیلم خوبی است؟ به هیچ وجه نمی توان کارگردانی و فیلمبرداری را دلیل خوب بودن فیلمی قلمداد کرد. اساس سینما و اساس فیلمها را فیلمنامه معین می کند و هر چه فریاد زنیم که چه کارگردانی خوبی و چه میزانسن حیرت انگیزی فقط یک شوخی و بازی است.

تا به حال در دنیا فیلمهای زیادی ساخته شده که محور آنها در یک لوکیشن می گذرد. فیلمهای چون اکزام (exam) و 127 ساعت و مکعب و ... که صد برابر هیجانی تر و خوش ساخت تر و دیدنی تر از این فیلم خنثی هستند. سعادت آباد کاملاً خنثی و یک طرفه به موضوع مهمی نگاه می کند. طبقه متوسط شهری همیشه بالاتر و مهم تر از جنوب شهر و شمال است و معمولاً این طبقه در اجتماع جایگاه بزرگت ر و تأثیر بیشتری نسبت به جنوب و شمال دارند، اینجا تبدیل شده اند به آدمهای نان به نرخ روز خور، و دروغگو و خیانتکاری که فیلم قادر نیست هیچکدام اش را توضیح داده و به آنها نزدیک شود.

 هنگامه قاضیانی و شخصیتی که بازی می کند چیست؟ کیست؟ از کجا آمده است؟ اصلاً چه کاره است؟ قرار است چه کار انجام دهد؟ می آید و با چند دیالوگ حرف می زند و غذا می خورد و شاهد ماجرای دعوا و ... است و سلام. شخصیتی که مانند فیلم خنثی و سترون است. لیلا حاتمی با بازی خوب اش یک کلاس درس آشپزی راه انداخته و بعد از یک یا دو دیالوگ به سراغ غذایش می رود و با کفگیرش غذا را هم می زند و دوباره روز از نو روزی از نو. حامد بهداد با شلوغ کاری ها و بازی پر اغراق اش به شخصیت اش کمک می کند اما کاراکتری عذاب دهنده و پررو و زیاده رویی ست که زجر می دهد.

دوستی و رفاقتی هم در کار نیست و همگی دوستی هایشان تظاهر و فریب است. تصویری که از این آدمها نمایش داده شده به شدت توی ذوق می زند. تصویر انسان های متوسط مدرن که همگی «بدمن» هستند و شخصیت زشتی دارند و حال به هم زن اند و یک نفر هم بین آنها خوب نیست.

تدوین و فیلمبرداری این فیلم در سینمای ایران بی نظیر است، اما برای خوب بودن یک فیلم کافی نیست. سینما برای نگه داشتن مخاطب به سرگرمی نیاز دارد، اما سعادت آباد به کلی کلکسیونی از سرگرمی های خنثی را همراه خود دارد و تماشاگر در حیرت از اینکه من آمده زندگی چند انسان نمای بی هویت و شکم سیر و خیانتکار و دروغگو را ببینم که چگونه غذا درست می کنند و چگونه می خورند و چگونه آواز می خوانند. سرگرمی باید از پس قصه آید نه بیرون از قصه و فضا و شخصیت.

سعادت آباد فیلم خوبی نیست چون اندک حرفی که دارد در بیان اش مشکل و لکنت دارد و همان اندک حرف به شدت حرف غلط و زشت و پوچی است. پنهان کاری و خیانت و دروغ به هیچ وجه در نیامده و به جای اش زندگی یک روزه عده ای به نمایش در آمده و بازیگرانی از جلوی دوربین رد شده و غذا می خورند! سعادت آباد نه برای فیلمسازش سعادتی به ارمغان خواهد آورد نه برای تهیه کننده اش و نه برای بقیه عوامل به غیز از لیلا حاتمی.

نمونه خوب ایرانی سعادت آباد فیلم درباره الی است که موفق شده دروغ و پنهان کاری را اصل و سرگرمی را در پس آن به مخاطب عرضه کند. سعادت آباد با الگو گرفتن از درباره الی قصد بازگویی حرفهای فرهادی را داشت اما ناموفق است.

همایون اسعدیان قطعاً با طلا و مس نشان داد که دغدغه سینمایی دارد، اما فراز و نشیب هایش همیشه نگرانم می کند که پا در عرصه ای که مسئله اش نیست بگذارد و سینما را به حال خودش رها کند. سعادت آباد مسئله همایون اسعدیان نیست از همین رو فیلم بی مسئله ای است.

برخلاف دوستانی که اعلام کرده اند سعادت آباد پرفروش خواهد شد من فکر می کنم که این فیلم در گیشه هم موفقیتی به عمل نخواهد آورد.

در همین رابطه با دیدگاهی متفاوت بخوانید

شاهکاری برای تمام دوران ها؛ نگاهی به فیلم «سعادت آباد» ساخته ماریار میری

ترکیب ریزبینی، تیزهوشی، و نکته سنجی؛ نگاهی به فیلم «سعادت آباد» ساخته مازیار میری