پرده سینما
ضیاء هاشمی در پی شکست مفتضحانه زمهریر در سالن رسانه ها: از سال آینده، نمیگذاریم مطبوعاتیها در سالن رسانهها فیلم ببینند. اگر خدا عمری داد، از سال آینده نمیگذاریم حتی یك فیلم را به این صورت، در سینمای رسانهها برای مطبوعاتیها، نمایش دهند. بهترین جا و بهترین غذاهای ممكن، برایشان فراهم شود و بیایند به ما فحش بدهند؟ نه ابدا! جلوی این كار را میگیریم.
به گزارش خبرنگار سینمایی فارس، بخش سنیمایی برنامه «دو قدم مانده به صبح» با موضوع «اكران فیلم فرهنگی»، در ادامه دو برنامه گذشته، با حضور فریدون جیرانی، محمدحسین فرحبخش و سیدضیاءهاشمی تهیهكنندگان سینمای ایران روی آنتن رفت.
بنا بر این گزارش، در این برنامه كه حاوی انتقادات بسیار تند ناشی از عصبانیت دو تهیهكننده سینمای ایران از منتقدان سینمایی بود، متأسفانه سخنان ناسنجیدهای از سوی فرحبخش و هاشمی درباره اهالی مطبوعات سینمایی و منتقدان (آن هم با فرصتطلبی در یك برنامه زنده تلویزیونی) مطرح شد كه قطعا واكنش اهالی رسانه و مطبوعات سینمایی و نیز شخصیتهای حقوقی اشاره شده در برنامه را، به همراه خواهد داشت.
در بخشی از این برنامه حسین فرحبخش گفت: اصل سینما به نظر من سینمای رویاپرداز است. سینما یعنی رویاپردازی كه متاسفانه در سینمای ما وجود ندارد. اگر رویاپردازی به سینما بیاید، دیگر ما این فیلمها را نمیسازیم.
وی ادامه داد: برای رویاپردازی درست، مسئولان باید به فیلمسازان بیشتر اجازه اظهارنظر بدهند و در این صورت، مطمئنا آنها فیلمهای بهتری خواهند ساخت كه هیچگونه اشكال ممیزی هم نخواهد داشت. با این روند، سردرسینماها به جامعه نزدیك میشود و سینما، یك مقدار طبیعیتر و واقعیتر از آنی كه هست، خواهد شد.
فرحبخش گفت: ما یك واقعیت داریم، یك حقیقت. نه واقعیت را میشود به تنهایی دید و نه حقیقت را. این دوتا را باید دیزالو كرد. یك موقع ما فقط واقعیت را میبینیم و نه حقیقت را و اینجاست كه شكست میخوریم.
وی در ادامه اظهارنظرهای خود گفت: مردم از اكثر فیلمهایی كه در سینمای ایران میفروشند، خوششان میآید اما مردم برخی فیلمها را هم میروند میبینند و میگویند گول خوردهایم. این قضیه را به خود من هم گفتهاند... البته من از این دست فیلمها نساختهام. علتش هم این است كه یك چیز را ملكه ذهن كردهام و به آن اعتقاد دارم و آن این كه فیلمهای من مكن است گاه اشكال داشته باشد، الكن باشد و ساختار بدی داشته باشد اما فاقد داستان نیستند.
تهیهكننده كما گفت: من مدعی نیستم همه فیلمهایی كه ساختهام درخشان و خوب هستند بالاخره در چهل، پنجاه فیلمی كه میسازی، فیلم بد هم وجود خواهد داشت.
جیرانی در این بخش خطاب به فرحبخش گفت: پس شما فیلم بد هم ساختهاید؟
فرح بخش گفت: همه فیلم بد ساختهاند. آن كسانی كه مدعی هستند ما میآئیم جای آنها را تنگ میكنیم بدانند كه ما 30 سال است كه در این سینما هستیم و سالی یك ونیم فیلم ساختهایم. این سالی یك و نیم فیلم، چطوری جای آنها را تنگ كرده؟
جیرانی در این بخش گفت: بحث را شخصی نكنیم. بحث این است كه یك سری فیلم میفروشند، ما به این فیلمها میگوئیم فیلمهای خوب. عدهای میگویند فیلمهای مبتذل. عدهای معتقدند این فیلمهای مبتذل آمده و جای فیلمهایی كه میتوانستهاند بفروشند، گرفته است و این سینما را به سمت فیلمهای مبتذل سوق داده. آنها معتقد هستند كه این جریان، سینما را به شكل فیلمهایی كه قبلا ساخته میشد، سوق میدهد. جریانی مملو از فیلمهای سبكتر و سهلتر...
در ادامه، سیدضیاء هاشمی گفت: بسیاری از تهیهكنندگان برای این كه ریسك را پایین بیاورند، ارزانسازی را پیمیگیرند و ستارهگرایی میكنند. سعیشان بر این است كه حتما دستمزدهای بالا بدهند تا چند تا ستاره در فیلمشان باشد و آنگاه، كارگردان دیگر زیاد برایشان مهم نیست. تولید یك ماه و یكماه و نیمه (عمدتا زیر یك ماه) بازگشت سرمایه را باید تأمین كند، پس میآیند سراغ موضوعات و فیلمهای امتحان پس داده در سینما. عمدتا از جیب مبارك خرج میكنند وام و تسهیلات هم دارند. موفق هم هستند. بعضیها هم اشتباه میروند.
جیرانی خطاب به هاشمی گفت: یعنی میگویی این جریان محصول شرایط اقتصادی حاضر سینما است؟
هاشمی گفت: بله، فشار اقتصادی بعضی وقتها سال به سال، 10 تا 150 درصد افزایش داشته. با افزایش این فشار، تولید فیلم 180 میلیونی دیگر زیر 400 میلیون تمام نمیشود... اینگونه است كه یكسری بازیگر خاص از تلویزیون به سینما آمدهاند كه ریشه خاصی ندارند و بازیگر هم عمدتا نیستند و چون موفقیت فیلم را تضمین میكنند، دستمزدهای بالایی میگیرند. این محصول همین شرایط است.
هاشمی درپاسخ به پرسش جیرانی كه «چرا این اتفاق افتاده» گفت: اشكال این است كه سینمای ما متولی ندارد.
جیرانی گفت: دولت چه كار باید بكند؟ متولی كیست؟
هاشمی: در این بین خود صنف جایگاه تعیین كننده دارد. صنفها معلوم نیست كجا هستند... ما ادعا داریم كه سینما زیر مجموعه فرهنگ است بعد یك صنف قلدر خانه سینما میآید و به فیلم و یكسری از اهالی سینمای ایران هتك حرمت میكند و خانه سینما تكان هم نمیخورد. وااسفا! آنها عضو شما هستند، برای این كار از شما اجازه گرفتهاند؟ البته من یقین دارم كه آنها از دولت مجوزهای لازم را گرفتهاند و این اتقاقات زیر سایه معاونت سینمایی افتاده است.
وی گفت: در این چهار سال اختلاف سنگینی بین تهیهكنندگان رخ داد. انگار بمبی را انداختند بین تهیهكنندگان كه منفجر شده و همه زخمی شدهاند. تهیهكنندگان 4 صنف تشكیل دادهاند اما در این مدت، هیچكدامشان دستاورد و عملكرد صنفی خوبی نداشتهاند. رؤسای صنوف جایگاه واقعیشان نیستند. صنوف اگر پشت هم بودند، جلوی مفسدهها گرفته میشد و اینقدر صنفها به هر كس سواری نمیدادند.
هاشمی در این بخش ادامه داد: اگر خدا عمری داد، سال آینده نمیگذاریم حتی یك فیلم را به این صورت، برای مطبوعاتیها، نمایش دهند. بهترین جا و بهترین غذاهای ممكن، برایشان فراهم شود و بیایند به ما فحش بدهند؟ نه ابدا! جلوی این كار را میگیریم... اینها با بلیتهای خاص در سینماهای مختلف باید بچرخند. باید زحمت بكشند و فیلم ببینند. امكانات بگذاریم، علیه سینما توطئه بكنند؟ این كار، كار ناشیانهای بود كه متأسفانه معاونت سینمایی انجام داد...
جیرانی كه محو صحبتهای هاشمی شده بود، در اینجای صحبت، وارد بحث شد و گفت: سینمای مطبوعات كه از سالها پیش وجود داشت... از آخرین سالهای حضور بهشتی و انوار در معاونت سینمایی.
هاشمی گفت: بله، اولین باری كه سینمای مطبوعات راه افتاد، در سینماشهرقصه بود اما مدلش این نبود. چند تهیهكننده میرفتند درباره فیلمهایشان سخنرانی میكردند و جلسات اینگونه شكل محاكمه نداشت و بعدها به وجود آمد. آن جلسات را آقای موسوی و صدرعاملی اداره میكردند كه بعد در سینماهای استقلال و قدس ادامه یافت... در سالی كه جشنواره در ماه رمضان برپا شد.
جیرانی گفت: و كمكم سینمای رسانهها، دست منتقدان افتاد...
در ادامه این برنامه زنده تلویزیونی كه از شبكه 4 سیما روی آنتن سیمای جمهوری اسلامی ایران رفت، سیدضیاء هاشمی گفت: بله. دقیقا. آنها سینمای مطبوعات را گرفتند و حالا شدهاند حاكم و مینشینند با فیلم ما اینگونه برخورد میكنند. چه كسی به اینها اجازه داده اینگونه برخورد كنند؟ آدم حسابیهای نقد كجا هستند؟ از جواد طوسی بپرسید این بچهها كی هستند؟ شما اینها را میشناسید؟ رئیس و معاون صنفش چه كسانی هستند؟ كجا كار كردهاند؟ كجا درس خواندهاند؟
جیرانی گفت: رئیس صنف كه سابقه دارد. معاونش هم تقریبا سابقه دار است. من این دوستان را میشناسم.
هاشمی گفت: سابقه مطبوعاتی دارد؟ در مطبوعات كار كرده، آبدارچی مطبوعات بوده!
جیرانی گفت: نه اینها كار كردهاند، اینگونه نیست...
هاشمی گفت: بله كار كرده! همان كه نوار مبتذل از او گرفتهاند.
جیرانی گفت: به هر حال در مطبوعات كار كردهاند.
هاشمی گفت: بله دیگر، در یك هفته نامه نوار مبتذل از او گرفتهاند. این كه هنری نیست. این آدم میآید رئیس یك تشكیلات ضد تهیهكننده میشود. این رفتار شنیعی است.
جیرانی گفت: من فكر نمیكنم هدفشان ضدتهیهكنندگی باشد.
هاشمی ادامه داد: ما اطلاعات كامل پیدا كردهایم و میدانیم رفتار آنها ریشه از كجا دارد. گفتم كه اگر خدا عمری داد، ما سال آینده جلوی همه این مسائل را خواهیم گرفت. یعنی اینها باید بروند در سینماهای دیگر فیلم ببینند.
جیرانی در این بخش گفت: چون دوستان منتقدی كه اسمشان برده نمیشود اما اشاره به آنها میشود صاحب اعتبار هستند، حق دارند در برنامهای پاسخ صحبتهای سیدضیا هاشمی را بدهند.
سپس خطاب به حسین فرحبخش گفت: آقای فرحبخش، شما نظر سیدضیا هاشمی را راجع به این كه تهیهكنندهها چهارشاخه شدهاند و هیچكدام هم كاری نكردهاند و یكی از معضلات ما، ریشه در این اختلاف دارد، قبول دارید؟
فرحبخش در این بخش گفت: من لازم میدانم یك صحبت كوچك راجع به منتقدان انجام دهم و بعد سئول شما را پاسخ بدهم. جلسات نقد فیلم در جشنواره فیلم فجر، از سال 72 راه افتاد اما من به شدت با برپایی آن مخالفم و اصلا دلیلی نمیبینم كه منتقد، در جشنواره سینما داشته باشد. منتقد اگر فیلم میخواهد ببیند، باید برود با مردم فیلم ببیند. یكی از دلایلی كه منتقدان اظهارنظرهایی میكنند كه جدا از نظر مردم است، همین است!
وی گفت: خیلی از آدمها اصلا نمیدانند منتقد را میپوشند یا میخورند! اصلا نمیدانند منتقد چه هست... من هم مخالف این هستم كه بروند بین مردم بنشینند و فیلم بینند. من هم از مسئولان خواهش میكنم كه از دوره آینده جشنواره، برای منتقدان سینمایی اختصاص ندهند!
هاشمی در این لحظه گفت: تهیهكنندگان این كار را خواهند كرد...
فرحبخش گفت: بله! اصولا صاحب فیلم تهیهكننده است. كارگردان نیست. تهیهكننده است كه میتواند تصمیم بگیرد فیلمش در جشنواره باشد یا نباشد.
جیرانی گفت: بله این كه تهیهكننده میتواند تصمیم بگیرد فیلمش در جشنواره باشد یا نه، درست است اما شاید كارگردان دوست داشته باشد منتقدان فیلمش را ببینند و درباره فیلم او بحث كنند...
هاشمی ادامه داد: فكر میكنم امسال عوامل حدود 20 فیلم نرفتند در جلسات صحبت كنند...
جیرانی گفت: علت این قضیه منتقدان نبودند. تحلیل من این نیست كه آنها به خاطر منتقدان نرفتند و در جلسات حاضر نشدند. البته میشود تحلیلهای دیگری هم داشت اما اینجا، بحث ما جشنواره نیست...
فرحبخش در این قسمت گفت: بله بحث ما تهیهكنندگی است، اما راجع به بحثی كه شما اشاره كردید، باید بگویم كه تهیهكنندگی، صنف مادرش اتحادیه تهیهكنندگان است.
جیرانی گفت: صنف مادر كه خانه سینما است...
فرحبخش گفت: خانه سینما، صنف مادر كل صنوف است. صنف مادر تهیهكنندگی، اتحادیه است. شما خودت میدانی كه بنیانگذار اصلی صنف تهیهكنندگان، بنده بودهام.
جیرانی گفت: یكی از بنیانگذاران صنف پخش كنندگان هم آقای هاشمی بوده...
فرحبخش گفت: صنف پخش كنندگان كه تشكیل نشد... اما برای اتحادیه تهیهكنندگان، بنده بودم كه آمدیم به اتفاق آقای فخیمزاده به عنوان اعضای هیأت موسس، آن را راه اندازی كردیم...
جیرانی گفت: بله، ابتدا نامش مجمع بود و بعد اسمش چیز دیگری شد و بعد شد اتحادیه.
فرحبخش گفت: بله بعد شد اتحادیه. سال 66 بود كه من این تصمیم را گرفتم و آقای فخیمزاده را در جریان گذاشتم و خرداد 67، این تشكل تاسیس شد. جنابعالی و دوستان دیگر عضو شورای مركزی بودید تا به امروز... به نظر من، از هم پاشیدگی تهیهكنندگان سینمایی در سالهای اخیر را معاونت سینمایی دوره قبل انجام داد. فكر میكنم خداوند بابت این كار هرگز از ایشان نمیگذرد. هر كسی كه بوده، نمیدانم آقای جلوه بوده یا آقای اربابی... معاونت سینمایی قبلی، این اتحادیه را از هم پاشاند و در واقع به كل سینما ضربه زد و نه فقط به تهیهكنندگی. من هم قبول دارم كه فیلمها در سالهای اخیر خوب نبودهاند. فیلمهای جشنواره امسال هم متعلق به معاونت سینمایی قبل است كه همین نشان میدهد سینمای ما، سال به سال دارد ضعیف میشود. خود آقای هاشمی میداند كه تشكل تهیهكنندگان، سه گروه شدهاند. حالا این گروه چهارم جعلی از كجا آمد، من نمیدانم. اكثر اینهایی كه به میان آمدند، رفتند یكسیری سیاهی لشكر دور خود راه انداختند. خود آقای هاشمی هم میداند كه چند تا مثل آقای هاشمی در كانون تهیهكنندگان وجود دارد؟ بروید بپرسید ببینید چند تا هست؟ تعدادشان به عدد انگشتان دودست هم نمیرسد. افرادی كه پیش از این، در اتحادیه تهیهكنندگان همیشه رأس كار قرار داشتند و تصمیم گیرنده بودهاند.
جیرانی گفت: این اختلافنظرها و ازهمپاشیدگیها در هر صنفی وجود دارد...
فرحبخش در ادامه این برنامه كه از شبكه 4 سیما به صورت مستقیم روی آنتن رفت، گفت: بله هست اما نه اینگونه. در هیأتهای مذهبی هم كه من در جریانش هستم، این اتفاق افتاده مثلا در یك محل، سه تا هیأت با یك نام هستند اما آنها آنقدر ضربه ندیدهاند كه سینما دیده... اگر هیأتها سه شاخه میشوند، مستمع كم میشود و خب این ایراد دارد، اما اینجا نه فقط ضرر مادی حاصل میشود كه سینما ضرر فرهنگی هم میبیند و این ضرر بیشتر هم هست... من جدا از معاونت سینمایی خانه سینما، دوستان آقای هاشمی، دیگران و آنها كه عقلا هستند، میخواهم كه اعتدال به خرج دهند و بیایند این بساط را جمع كنند.
جیرانی گفت: این جمع كردن به خود تهیه كنندگان هم مربوط است...
هاشمی گفت: بله این به خود تهیهكنندهها بیشتر مربوط میشود، چون اگر اینها تصمیم به وفاق نگیرند، مگر معاونت سینمایی میتواند كاری كند؟
فرحبخش گفت: اگر معاونت سینمایی به این قضیه تن نمیداد، امكان نداشت تهیهكنندگان سه شاخه شوند.
جیرانی گفت: خب آن قضیه كه اتفاق افتاده و گذشته، الان چه باید كرد؟
فرحبخش پاسخ داد: در مذاكراتی كه داشتهایم، به این نتیجه رسیدیم كه معاونت سینمایی جدید این كوشش و سعی را داشتهاند و بر این عقیده هستند كه جایگاه تهیه كنندگان را در سینمای ایران باید تقویت كرد. در این سی سال، كارگردانان، فیلمبرداران، تدوینگران، موزیسینها و فعالان همه رشتهها در معاونتهای سینمای گذشته، تقویت شدهاند اما به تهیهكنندگی در سینما رسیدگی نشده. البته اگر تهیهكنندگان همقدم نشوند و به وفاق تمكین نكنند، نمیشود كاری كرد. نمیگویم صددرصد، حداقل 50 درصد باقی را خود تهیهكنندگان بیایند. خود آقای هاشمی قبل از من اعتراف كرد كه این چندپارگی، پدر ما را درآورده و درست هم هست...
هاشمی در این بخش برنامه زنده «دوقدم مانده به صبح» شبكه چهارم سیما گفت: این چندپارگی پدر سینما را درآورده!
فرحبخش در ادامه گفت: بله. ما یعنی سینما دیگر!
وی در ادامه گفت: من اینجا این اختیار را از طرف اتحادیه تهیهكنندگان دارم كه بگویم اتحادیه تهیه كنندگان، برای هر نوع وحدت زیر یك پرچم برای این كه همه تهیهكنندگان یكی بشنوند، آمادگی دارد.
سیدضیا هاشمی در پاسخ به سئوال جیرانی درباره این كه «شما چه میگوئید؟» گفت: من از طرف خودم میتوانم بگویم نه از طرف كانون تهیهكنندگان، چون یكسالی است كه ما جلسه نداشتهایم و یك شورای عالی وجود دارد كه آنها باید نظر بدهند.
فرحبخش در این بخش گفت: اما در این مدت، ما در اتحادیه تهیهكنندگان، هر هفته جلسه داشتهایم.
هاشمی گفت: من معتقدم كه باید برویم به سمت این قضیه. این یك ضرورت است و ما ناچاریم. از نان شب بچههای سنیما واجبتر این نكته است. هر روز به صدماتی كه از بابت عدم وجود اتحاد بین تهیهكنندگان داریم میخوریم، اضافه می شود و از این فضا آینده خوبی در نمیآید. لبته من به صداقت آقای شمقدری ایمان دارم و این را عرض كردهام. به تلاش آقای سجادپور هم همینطور، اما اطرافیانشان جمعیتی هستند كه به آنها اطلاعات غلط میدهند.
وی گفت: البته ما باید جوالدوز را به خودمان بزنیم و سوزن را به معاونت سینمایی. البته ما سوزن را به آنها میزنیم اما جوالدوز را به خودمان نمیزنیم. قصد این است كه بگویم ما خودمان را هم باید نقد بكنیم. ما هم اشكال داریم. غرور ما و تعصبات صنفی بر نام و عنوان و سابقه را باید ریخت دور. سینما الان یك وحدت كامل میخواهد
فرحبخش گفت: ما هم در اتحادیه تهیهكنندگان، اعلام موضع كردهایم كه ما حاضریم و حتی تعهد دادهایم كه در انتخابات كاندیدا نشویم تا همه تهیهكنندگان بیایند و كاندیدا شوند
جیرانی گفت: یك سر دعوا، تشكل تهیهكننده-كارگردانها هم هست. آنها میگویند ما زحمت میكشیم، فیلم را میسازیم و در مجموعه تهیهكنندگان دیگر نمیخواهیم گم شویم. میخواهیم هویت داشته باشیم.
فرحبخش (باخنده) گفت: اتفاقا این تهیهكننده-كارگردانها، فیلمهایشان را به كسانی میدهند پخش كنند كه ظاهرا دشمنانشان هستند و میگویند اینها پوست فیلم ما را كندهاند، اما با آنها سر یك میز مینشینند.
جیرانی در ادامه درباره اختلاف اولیه بین تهیهكنندگان سینمایی از هاشمی و فرحبخش پرسید كه فرحبخش گفت: از من بپرسید، سر هیچچیز!
واقعا اختلاف خیلی سنگین نیست. از یك چیز كوچك شروع شد، شاید ریاست آنجا بود... بعد اختلاف حیدری نعمتی شد.
فرحبخش گفت: اما الان ما حاضریم از حق خود بگذریم....
هاشمی گفت: خب، حیدری نعمتی همین است كه همه حاضرند از حق خودشان بگذرند اما نمیگذرند.
فرحبخش ادامه داد: من به شما قول میدهم كه بچههای اتحادیه میگذرند.
هاشمی گفت: همه تلاش را باید كرد تا تهیهكنندهها بیایند و انسجام و وحدت به وجود بیاید. با هر نامی و با هر شكلی. ما باید روی سینما برنامهریزی كنیم. ما الان از نظر برنامه آموزشی، ورك شاپ، امور اجرایی و .. عقب هستیم. سالهاست كه عقب افتادهایم. بخش پخش ما،
پخش ما میتواند كاملا عوض شود... همه كامپیوتر دارند اما جمعبندی فروش فیلمهایشان را با چرتكه انجام میدهند.
فرحبخش گفت: شما بیائید دفتر ما، بگوئید 20 سال پیش فلان فیلم در فلان شهر چقدر فروخته، مسئول بخش پخش ما، اگر زودتر از كامپیوتر به شما جواب میدهد!
هاشمی گفت: بله، ایشان هارد كامپیوترش بالاست، اما نكتهای كه داریم، این است كه باید آمار و اطلاعات روز به مردم بدهیم. آماری كه برخی از پخش كنندگان در مجلات سینمایی میزنند، برای این كه مشتری جمع كنند، خجالتآور است.
فرحبخش گفت: فیلمی كه امسال اعلام كردند اخیرا یك میلیارد را رد كرده، از بنیاد فارابی آمار گرفتیم و دیدیم زیر 900 میلیون فروخته، چون هنرپیشهاش میخواست بگوید در فیلم میلیاردی بازی كرده!
جیرانی در پایان این برنامه پرحاشیه، باردیگر تأكید كرد: اگر در بخش سینمایی برنامه «دو قدم مانده به صبح»، صحبتی میشود و انتقادی مطرح میشود، افرادی كه از آنها انتقاد شده، میتوانند پاسخ بدهند. جدا از این ما اگر شوخی میكنیم برای گرم كردن بحث است. ما هم با شما دوستیم، هم با آقای فرحبخش، سیدضیا هاشمی و دیگران. قصد ما این است كه بحثها باز شوند!
در همین رابطه بخوانید
مناظره حسین فرح بخش و سید ضیاء هاشمی در «دو قدم مانده به صبح» به عقده گشایی علیه منتقدان تبدیل شد
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|