کسانی که آمار فروش فیلم‌ها را دنبال می‌کردند، به هیچ وجه انتظار نداشتند که بعد از تنها دو سال بار دیگر سینمای جهان به روزهای اوج‌اش بازگردد. در شرایطی که سال ۲۰۱۳ توانست میزبان پرفروش‌ترین تابستان تاریخ شود، امسال نیز مخاطب‌ها با حضور تعداد زیادی فیلم بیشتر به سمت گیشه‌ها کشیده شده و شرایطی را ایجاد کردند که تابستان امسال به عنوان دومین تابستان پرفروش تاریخ سینمای جهان شناخته شود. البته شاید اگر آمار فروش جهانی را بررسی کنید به آماری متفاوت برسید اما ملاک بررسی ما -که در ادامه سعی داریم به آن بپردازیم- فروش فیلم‌های مختلف در بازه زمانی سه ماه تابستان است و البته تنها گیشه‌های آمریکا آمار دقیق‌تری در اختیار دارند. فیلم‌هایی همچون «دنیای ژوراسیک»، دومین قسمت از «انتقام‌جویان»، «مأموریت غیرممکن» و دو انیمیشن موفق «پشت و رو» و «مینیون‌ها» توانستند در کنار ارتقاء سطحی فیلم‌های بلاک باستر به خوبی نظر مخاطب‌ها را جلب کرده و به فروش مناسبی دست پیدا کنند. در ادامه سعی کرده‌ایم به بررسی دقیق‌تر فیلم‌های اکران شده در تابستان و مقایسه آن‌ها با سال‌های گذشته بپردازیم.

۱- دنیای ژوراسیک

فروش جهانی: یک میلیارد و ۶۵۶ میلیون دلار

فروش آمریکا: ۶۴۹ میلیون دلار

بیشتر کار‌شناس‌ها پیش از اکران دنیای ژوراسیک شانس کمی برای این فیلم در گیشه‌ها قائل بودند. هرچند موفقیت این اثر در سطح فیلمی میان رده از پیش ثابت شده بود، اما ساخته کالین ترورو توانست بسیاری از رکوردهای فروش را جا به جا کرده و فعلاً به عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۱۵ و البته سومین فیلم پرفروش تمام تاریخ شناخته شود. جدید‌ترین قسمت از این مجموعه که توسط کمپانی یونیورسال اکران شد، مجموعاً موفق به فروش یک میلیارد و ۶۵۶ میلیون شده که حتی رکورد قسمت اول را ارتقا داد. بسیاری از منتقد‌ها هرچند دنیای ژوراسیک را در سطح فیلمی خوب طبقه‌بندی کرده‌اند، اما دلیل اصلی فروش فوق‌العاده آن را گذشت زمان زیادی از عرضه قسمت پیشین این مجموعه یاد می‌کنند.

هرچند نسل مخاطب‌های این فیلم دیگر‌‌ همان کسانی نیستند که سه قسمت اول را تجربه کردند، اما با اکران دوباره قسمت اول به صورت سه‌بعدی تعداد زیادی از مخاطب‌های سینمای جهان با این اثر آشنا شدند. ساخته اسپیلبرگ در اکران دوباره توانست فروش خود را به مرز یک میلیارد رسانده و شرایط را برای ساخت اثر جدید آماده کند. نکته قابل توجه این است که کالین ترورو به عنوان کارگردان دنیای ژوراسیک پیش از ساخت این فیلم تنها اثری مستقل را ساخته بود که به شکل گسترده‌ نیز اکران نشده بود و حالا در دومین فیلم خود توانسته یکی از پرفروش‌ترین‌های تاریخ را برای یونیورسال آماده کند.

۲- انتقام‌جویان: عصر آلتران

فروش جهانی: یک میلیارد و ۴۰۲ میلیون دلار

فروش آمریکا: ۴۵۸ میلیون دلار

در شرایطی که قسمت اول انتقام‌جویان به عنوان اثر پایانی فاز اول ساخته‌های مارول توانسته بود فروشی معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار را تجربه کند، بسیاری انتظار داشتند که قسمت دوم رکورد فیلم اول را بشکند. انتقام‌جویان: عصر آلتران در شرایطی خود را به مرز یک میلیارد و ۴۰۲ میلیونی رساند که تنها ۴۵۸ میلیون آن مربوط به بازار آمریکا می‌شود. به طور کلی تجربه چند سال اخیر نشان داده که مخاطب‌های آمریکایی توجه بیشتری به سطح کیفی فیلم‌ها داشته و در ‌‌نهایت روی فروش کلی تأثیر چشمگیری دارند. حتی برای شرکت‌های تولیدکننده آمار فروش آمریکا با توجه به درصد پایین‌تر مالیات بیشتر اهمیت دارد.

در شرایطی مارول در تمامی پروژه‌های سینمایی خود سعی دارد، همواره ارتباط داستانی را در اولویت قرار دهد، جاس ودون، کارگردان انتقام‌جویان از این موضوع ناراضی بوده و مجبور به ایجاد تغییراتی در داستان شد. این تغییرات در ‌‌نهایت کیفیت کار را پایین آوردند و تأثیر مستقیمی نیز روی فروش فیلم گذاشتند. نکته قابل توجه این است که جاس ودون با تجربه چنین شرایطی حتی پیش از اکران قسمت دوم انتقام‌جویان خود را از ادامه کار کنار کشیده و برادران روسو که پیش از این قسمت دوم کاپیتان آمریکا را کارگردانی کرده بودند، خود را برای ساخت قسمت سوم که در دو بخش اکران می‌شود، آماده کردند.

۳- مینیون‌ها

فروش جهانی: یک میلیارد و ۸۰ میلیون دلار

فروش آمریکا: ۳۳۱ میلیون دلار

بدون شک مینیون‌ها اکنون نقش ماشین چاپ اسکناس را برای یونیورسال ایفا می‌کنند؛ شخصیت‌هایی که برای اولین بار با فیلم من نفرت‌انگیز در سال ۲۰۱۰ معرفی شدند، به یکباره مورد توجه جهانی قرار گرفتند و شرایط را برای فروش ۹۷۰ میلیون دلاری قسمت دوم من نفرت‌انگیز نیز آماده کردند، مسئولان یونیورسال که از محبوبیت بالای مینیون‌ها خبردار شده بودند، تصمیم گرفتند بلافاصله همچون دیزنی و دریم ورکز، فیلمی مستقل برای شخصیت‌های جانبی‌ خود آماده کنند.

مینیون‌ها هرچند در ابتدای اکران عملکرد خوبی نداشت، اما در ‌‌نهایت توانست با حضور ۷۰ روزه در گیشه‌ها، بعد از داستان اسباب‌بازی ۳ تبدیل به دومین انیمیشن تاریخ شود که مرز فروش یک میلیاردی در جهان را پشت سر می‌گذارد. مینیون‌ها البته این روز‌ها در کنار حضور قدرتمند در سینما تبدیل به برندی تجاری برای یونیورسال شده و محصولات مختلفی با طرح کاراکتر‌هایش در بازارهای مختلف پیدا می‌شود. مینیون‌ها در شرایطی توانست تبدیل به سومین فیلم پرفروش تابستان ۲۰۱۵ شود که رقیب مستقیم آن توسط پیکسار ساخته شده از دید منتقد‌ها نیز به عنوان یکی از بهترین ساخته‌های این استودیو ساخته می‌شود.

۴- پشت و رو

فروش جهانی: ۷۴۷ میلیون دلار

فروش آمریکا: ۳۵۱ میلیون دلار

در شرایطی که بسیاری از طرفداران پیکسار اعتقاد داشتند این استودیوی انیمیشن سازی چند سالی است نتوانسته اثری در سطح و اندازه نام خود تولید کند، بالاخره نوبت به پشت و رو رسید که بار دیگر پیکسار را به اوج بازگرداند. فیلمی که از دید منتقد‌ها بیشترین شانس را برای دریافت اسکار فیلم انیمیشن دارد، توانست در ‌‌نهایت به عنوان اثری کاملاً جدید شرایط خوبی را در گیشه‌ها تجربه کند.

هرچند پشت و رو با تعدادی از قدرتمند‌ترین بلاک‌باسترهای امسال در یک بازه زمانی اکران شد، اما توانست به خصوص مخاطب‌های کم سن و سال را به خود جلب کند. نکته قابل توجه این است که پیکسار امسال برای اولین بار دو فیلم را در برنامه خود دارد، دایناسور خوب که ایده جالب توجهی داشته و قرار است دنیای با حضور پرجمعیت دایناسور‌ها را روایت کند. در انتهای سال جاری میلادی اکران شده و به احتمال فراوان رقابت سختی را نیز با هفتمین قسمت از مجموعه فیلم‌های جنگ ستاره‌ای دارد؛ فیلمی که توانایی شکستن رکورد دنیای ژوراسیک را در اختیار دارد.

۵- مأموریت غیرممکن ۵

فروش جهانی: ۶۱۴ میلیون دلار

فروش آمریکا: ۱۸۹ میلیون دلار

کریستوفر مک‌کواری که بسیاری او را کارگردان خوبی نمی‌دانستند، توانست بالاخره با ساخت پنجمین قسمت از مجموعه فیلم‌های مأموریت غیرممکن حداقل خود را به عنوان اکشن‌سازی خوب مطرح کند. جدید‌ترین قسمت از این مجموعه، فرصت دیگری برای تام کروز بود که خود را به عنوان یکی از چهره‌های کهنه‌کار دنیای اکشن‌های گیشه‌ای ثابت کند؛ بازیگری که هرچند مرز ۵۰ سالگی را رد کرده؛ اما همچنان بدلکاری فیلم‌هایش را خودش انجام داده و البته عملکرد درخشانی در این زمینه دارد. مأموریت غیرممکن ۵ هرچند در مجموع عملکرد خوبی در گیشه‌های جهانی داشته، اما نتوانست فروش ۲۰۹ و ۲۱۵ میلیون دلاری قسمت‌های چهارم و دوم را در گیشه‌های آمریکا پشت سر بگذارد.

هرچند هنوز زمان برای افزایش فروش این اثر وجود دارد، اما فعلاً مأموریت غیرممکن ۵ چیزی حدود ۹۰ میلیون دلار برای رسیدن به مجموع فروش جهانی قسمت چهارم فاصله دارد که توسط برد برد ساخته شد. ساخته مک‌کواری فعلاً تنها ۵۹ روز در گیشه‌ها حضور داشته و به احتمال فراوان می‌تواند با اتمام زمان اکران‌اش مرز ۷۰۰ میلیون دلار را در بازار جهانی پشت سر بگذارد.

● پرده سینما، این گزارش محمد طالبیان را برای انتشار از همشهری جوان برگزید.