نسخه‌ای که مسئولان سیمافیلم دیدند، نهایی نیست؛ دوستان اعتماد کنند

محمد آفریده تهیه‌کننده فیلم یک خانواده محترم  پس از پس گرفتن مشارکت فیلم توسط مرکز «سیما فیلم» درباره نگارش فیلمنامه، نحوه تولید و نسخه نهایی فیلم در گفت‌و‌گو با خبرنگار سینمایی فارس توضیحاتی ارایه کرد.

متن کامل گفت‌و‌گوی فارس با آفریده به شرح ذیل است:

* لطفاً درباره روند تولید فیلم و مشارکت سیما فیلم توضیحاتی بفرمایید.

- حدود دو سال گذشته با مسئولین «سیما فیلم» جلسه داشتیم و بحث تولید مشترک را با سیما فیلم مطرح کردیم، دوستان استقبال کردند و قرار شد فیلمنامه بازنویسی شود و جلسات مفیدی با نماینده مرضی‌الطرفین داشتیم. فیلمنامه نهایی حاصل گفت‌و‌گوهایی بود که با سیما فیلم داشتیم‌. سال گذشته در مهر یا آبان‌ماه فیلم را جلوی دوربین بردیم، فیلمبرداری به اتمام رسید و‌ نسخه اولیه فیلم که آماده بود را به نماینده مرضی‌الطرفین ارایه کردیم و نقطه نظرات خوبی ایشان ارایه دادند، نقطه نظرات را کارگردان یادداشت کرد و مسیر گفت‌و‌گو و تعامل به همین میزان جلو رفت.

* از ابتدا بحث تولید مشترک مطرح بود؟

- اواخر سال گذشته (بهمن یا اسفندماه) برای درخواست قسط بعدی به  سیما فیلم مراجعه کردیم که جناب آقای رحیم‌زاده گفتند یک نسخه راف کات باید ارایه شود. نسخه اولیه که کامل نبود را ارایه دادیم و با حضور آقای رحیم‌زاده فیلم را دیدیم، نکته عمده‌ای مطرح نشد و احساس کردم فیلم مسئله‌ای ندارد اما توضیحی که در آن جلسه دادیم این بود که ‌قرار شد در نسخه نهایی فیلم همه مباحثی که در نگاه کلی در فیلمنامه بود انجام شود. از ابتدا بحث تولید مشترک و بین‌الملل فیلم روشن بود و توافق دوطرف در این باره صورت گرفته بود.

مشکل از جایی آغاز شد که فیلم در کن پذیرفته شد و معادلات کمی تغییر کرد و دوستان حساس شدن.د ما فکر کردیم همه موارد را رعایت کردیم و در نسخه نهایی آن چیزی که مورد نظر تلویزیون است با حضور کارگردان در یک نمایش خصوصی به انجام می‌رسانیم و نکته خاصی فیلم ندارد.

* گویا در نسخه اولیه نظراتی را سیما فیلم اعلام کردند ولی نظرات اعمال نشده است؟

- در آن زمان که با آقای رحیم‌زاده فیلم را دیدیم نکاتی ارایه نشد، البته در جلسه‌ای که با نماینده مرضی‌الطرفین ‌دیدیم نکاتی را داشتند و معتقد بودند برخی از نقطه نظرات اعمال نشده است که به ایشان توضیح دادیم در نسخه نهایی اعمال می‌شود. در این رابطه کارگردان هم با این نماینده گفت‌و‌گویی داشتند‌. طبق توافقات قبلی فیلم بعد از مرحله تولید ‌(فیلمبرداری) برای طی مراحل تدوین و صداگذاری به صورت دالبی و تبدیل فیلم به صورت 35 میلی‌متری ‌به خارج از کشور ارسال شد. ‌زمان تبدیل فیلم به 35 میلی‌متری نزدیک شد به برگزاری جشنواره کن که به دوستان اعلام کردم این اعتماد را داشته باشید نسخه نهایی را به ایران می‌آوریم و احساسم این است که بخش اعظم نگرانی دوستان برطرف خواهد شد. بحثی هم که با آقای بخشی داشتیم این بود که هدف اصلی ما این است که فیلم در ایران پخش شود و با نگاه‌های متنوعی که وجود دارد ارتباط برقرار کند و علاقه مشترک همه دوستان این است که فیلم برای ایران است.

* فیلمی که در کن شرکت کرده، نظرات دوستان را جلب نکرده است و الان بازخوردش در آن جشنواره از اهمیت بیشتری برخوردار است‌. مخاطب ایرانی شناخت بهتری نسبت به دفاع مقدس دارد، ممکن است فیلم به راحتی و با اصلاح کمی در ایران نمایش داده شود اما برای مخاطب جهانی معرف خوبی درباره دفاع مقدس نباشد.

- به نظرم در حوزه دفاع مقدس با زاویه‌ نگاه‌های مختلف سال‌های سال می‌توانیم فیلم بسازیم. ما با یک فیلم نباید انتظار داشته باشیم تمام ارزش‌ها و ظرفیت‌های دفاع مقدس را نشان دهیم ‌و هریک از فیلم‌ها بخشی از روح دفاع مقدس ما را می‌تواند به نمایش بگذارد، این برمی‌گردد به نگاه‌ها و دیدگاه‌ها به دفاع مقدس. احساس من و کارگردان این است که این فیلم در چارچوب روح دفاع مقدس است. نگاه من و کارگردان در نسخه نهایی بیشتر به روح دفاع مقدس و آن هویت‌ها و اصالت‌ها توجه دارد.

من همین جا از همکاری صمیمانه مسئولین سیما فیلم با پروژه تشکر می‌کنم و اگر نکاتی هست به نظرم قابل برطرف شدن است.‌ در این فیلم نگاه متفاوت و تازه‌ای به مسئله جنگ داریم و از نگاهی اجتماعی و به نوعی تذکر به داشته‌های هویتی خود به این مقوله نزدیک می‌شویم، چارچوب‌های تلویزیون مشخص است و شاید به این لحاظ فیلم کمی متفاوت باشد.

کارگردان جوان این فیلم که تنها شرکت‌کننده ایرانی در این رویداد بزرگ سینمایی دنیا است، فیلم را به شهدای دفاع مقدس تقدیم کرده است؛ به نظرم این برای جمهوری اسلامی در این رویداد سینمایی افتخار و امتیاز است و این نشان از درونیات فیلمساز است. ممکن است فیلم نکاتی داشته باشد یا من به عنوان تهیه‌کننده نیز نکاتی را نسبت به فیلم داشته باشم اما ما همه باید نگاهی مصلحانه و پدرانه به فیلم داشته باشیم. من باز تاکید می‌کنم این نسخه‌ای که دوستان دیدند، نسخه نهایی نیست. نسخه‌ نهایی انشاءالله با توجه به حساسیت‌های دوستان در تهران در آینده نزدیک با حضور کارگردان به نمایش درخواهیم آورد.

* در حال حاضر نسخه نهایی آماده و تحویل جشنواره شده است؟

- مراحل پست پروداکشن (پس از تولید) در ایران نبود. تا یک مراحلی که تدوین اولیه بود به دوستان نشان دادیم تا بازخوردش را بگیریم. تمام تلاشمان این است که در نسخه ‌نهایی که بعد از جشنواره در ایران به اتفاق کارگردان و در مجلسی خصوصی به نمایش می‌گذاریم،‌ نقطه نظرات دوستان جمع‌آوری و اعمال شود. در جشنواره فجر هم اگر دقت کنید می‌بینید فیلم نمایش داده می‌شود و بعد ممکن است فیلم با تغییراتی مواجه شود.

* این مطلب که به آن اشاره کردید درست است اما در ایران اتفاق می‌افتد، مخاطب ما می‌بیند و بازخورد جهانی ندارد. اما مشکل اینجاست که فیلم در ایران دیده نشده و بازخورد جهانی خواهد داشت.

- نسخه نمایش داده شده برای دوستان نسخه اولیه فیلم بوده و این طور نیست که چیز دیگری به نمایش درآید، نسخه اولیه دیده شده است. از سوی دیگر بعضی از فیلم‌ها را ممکن است در ایران نقطه نظراتی بر آن وجود داشته باشد اما در خارج از کشور آن‌گونه دیده نشود. به این تفاوت دو حوزه سعی کردیم، توجه کنیم. ممکن است صحنه‌ای برای ایران مسئله‌ساز باشد اما در خارج از کشور احساس شود باید باشد، این نگاه کارشناسی است. از دوستان خواستم اعتماد کنند و بعد از جشنواره فیلم را به نمایش می‌گذاریم و نظرات دوستان را لحاظ خواهیم کرد.

* بحثی که در حال حاضر مطرح می‌شود این است که از کانال اداره کل تامین برنامه فیلم به جشنواره ارسال نشده است. گویا از سوی ارشاد نیز فیلم ارایه نشده است، پس فیلم شما از چه طریقی به جشنواره کن ارایه شده است؟

- وقتی با ارگانی مانند تلویزیون وارد همکاری و مشارکت می‌شوید، به عبارتی فیلم زیر‌مجموعه تلویزیون می‌رود. اگر مستقلا فیلم را ساخته بودم باید از ارشاد مجوز می‌گرفتیم، این مسیر را با تلویزیون طی کردیم و طبق توافقاتی که داشتیم این فیلم جزء تولیدات مشترک بود. این جزء توافقات قطعی دو طرف بود. از همین تعامل و ارتباطی که با تلویزیون داشتیم فیلم به جشنواره ارسال شد و دوستان هم در جریان بودند و من فکر می‌کنم هیچ مشکلی به لحاظ انجام ضوابط ندارم.

* اداره کل تامین برنامه هم که مدعی است فیلم را نفرستاده است؟

- وقتی با تلویزیون صحبت کردیم، توافق داشتیم که فیلم محصول مشترک خواهد بود. وقتی فیلم مشترک ساخته می‌شود، در نهایت تولید فیلم در ایران انجام می‌شود و مراحل پس از تولید آن در خارج از کشور انجام می‌شود؛ مفهوم آن این است که کمک به حضور فیلم در جشنواره‌های خارجی و... باشد و توافق صورت گرفته است. ما همان نسخه کن را برای دوستان ارایه می‌دهیم و نظرات را جمع‌آوری می‌کنیم، در نهایت نسخه را به اداره کل نظارت و ارزشیابی ارایه می‌دهیم تا بتوانیم مجوز پخش در ایران را دریافت کنیم.

* در حال حاضر مشارکت سیما فیلم از این فیلم پس گرفته شده، این مسئله فیلم را دچار اشکال نمی‌کند؟

- بحث‌هایی که شده شفاهی بوده و اعلام رسمی به ما نشده است. بحث‌های دوستانه بوده و نکاتی رد و بدل شده و حساسیت‌ها مطرح شده است. این بحث امروز و جدید است و رسما اعلام نشده است. ما یک توافقاتی داریم که باید به یک جمع‌بندی‌هایی برسیم.

گفت‌وگو: زهرا قزیلی