سنگینی ِ اندوه شما را در ازدست دادن ِ پدر بزرگوارتان خوب می فهمم... پیامکی که برای رساندن ِ این تلخی فرستاده بودید، همه را پشتِ خود داشت. حال وهوای پیامک تان پاییزی بود و در سرمای نوبرانه اش، کودکی تان را دیدم که حیرت زده و هراسان دنبال پدر می گشت.

آقای غلامعبّاس فاضلی ِ عزیز

حتما ً دزد دوچرخه شاهکار ویتوریو دسیکا را دیده اید. درسکانس  پایانی  و به یاد ماندنی آن، که پسربچّه در کنار ِ پدرشکست خورده اش راه می افتد و همانند او شکست خورده و خجالت زده است و باز همانند او آرام اشک می ریزد، هیچ وقت مثل من دنبال پاسخ این سوال بوده اید که این همانندی واحساس دردِ پدر از جانب پسر، دلیلش چیست؟ می دانم که می دانید دنبال پاسخ های آسان و دم دستی و خانوادگی نیستم که خب «بچّه پدرش را دوست دارد»  یا  «بالاخره همسر ِ مادرش است و دربه دنیا آوردن و بزرگ کردن او نقش داشته است»  یا  «پدر، تکیه گاه مالی و رکن اصلی خانواده به حساب می آید» یا «ژن و خون ِهردویکی است» و... نه! پاسخی که من خود پیدا کرده ام، به نفس ِزندگی بر می گردد. مثلا اگر بشود با تسامح ِ بسیارگفت، به چیزی شبیه تناسخ امّا در دوره ی حیات. یعنی اینکه یک موجود ازوقتی چشم به زندگی باز می کند، به طور غریزی، یک موجود دیگر را نزدیک خود می بیند که مدام می چرخد و خلاصه تر می شود تا هستی او را ببافد و گسترش دهد. منظورم کمّ و کیف این بافت نیست، خودِ بافت است که البته به نوعی، نماینده ی نوع چرخش هم هست. من، اندوه پسر ِ دزد دوچرخه را نه  به خاطر اندوه پدر، که  در ژرفایش، ادامه ی آن می بینم.

دوست دارم به فیلم دیگری نیزاشاره کنم. زندگی زیباست از روبرتو بنینی، که یادم می آید در مطلبی وقتی خواستم به آن اشاره کنم چیزی شبیه به این نوشتم که زیبایی ِ نگاهِ بنینی به زندگی را نمی توان منکر شد حتّی اگر زندگی این قدرها هم زیبا نباشد. بگذریم.... حتماً آن را هم دیده اید و به احتمال زیاد، روی رابطه ی پدر و پسرش مکث  داشته اید.اما باز نمی دانم هیچ وقت مثل من فکر کرده اید که آنچه از پدر به زندگی ِ فرزند هدیه می شود، معلول ِ چرخیدنی سخت و خاص، و دمیده شدن اثر ِ آن چرخش درروح ِ پسرک است؟ حالا بیایید به طورذهنی در این فیلم تغییری بدهیم و فرض کنیم پیش ازآنکه پدر تیرباران شود، پسر آن قدر بزرگ و قوی  می شود که روی پای خود بایستد؛ و بعد پدر از دنیا می رود... فکرمی کنید چه می شود؟ همین پسر ِ قدرتمند، ریشه اش نمی لرزد؟ روحش، ترَک برنمی دارد؟ تکه هایی از عمرش، به خصوص تکه های قدیمی و آن ها  که به ریشه  نزدیک ترند دچار آسیب دیدگی نمی شوند؟

این ها را همه گفتم، تا صمیمانه بگویم سنگینی ِ اندوه شما را در ازدست دادن ِ پدر بزرگوارتان خوب می فهمم. تا غمگنانه بگویم این غم هرگز فراموش نمی شود چون به خلوت های زندگی و زاویه های پنهان ِ ذهن بر می گردد. بعضی عزیزان، بخش هایی از حال و گذشته ی ما هستند و با رفتنشان فضای عمرمان کوچک تر و دلگیر تر می شود. پدر، از این عزیزان است که برای ما ازلی است، عتیقه و آن قدر قدیمی است که به ریشه هایمان می رسد. همین است که نبودش پیکرمان را می لرزانَد. این ها را، می دانم که می دانید. پیامکی که برای رساندن ِ این تلخی فرستاده بودید، همه را پشتِ خود داشت. حال وهوای پیامک تان  پاییزی  بود و در سرمای نوبرانه اش، کودکی تان را دیدم که حیرت زده و هراسان دنبال پدر می گشت.

می گویند مرگ، حق است؛ و من فکر می کنم بسیار هم تلخ. بنابر عرف و برای رعایت ادب، به شما تسلیت می گویم بی آنکه بدانم این تسلیت، ازمصیبت چقدر خواهد کاست؟ امّا خالصانه آرزو می کنم دیرپا باشید تا تمامی ِ تکه های عمر عزیزانتان از سستی و آسیب دیدگی مصون باشد.

فهیمه غنی نژاد 

Fahimeh_ghaninejad@yahoo.com