پرده سینما

کدام سوپراستار ایرانی، گیشه یک فیلم را تأمین می کند؟

مجید رحیمی جعفری

 

 

 

 

 

نگاهی به تأثیر حضور بازیگران ایرانی بر گیشه

محمدرضا گلزاردر هر قسمتی از دنیا که سینمای نسبتا فعالی داشته باشد، تهیه کنندگان فیلم ها به دنبال کشف عواملی هستند که موجب بازگشت سرمایه آن ها می شود. یکی از مؤثرترین عوامل بر فروش فیلم استفاده از بازیگرهای محبوب یا سوپراستار مخاطبین سینما است. در کل این همه مجله و روزنامه هایی که مختص خبرهایی در مورد بازیگران است، در اصل به همین منظور است. به جز فیلم ها خیلی از برنامه های تلویزیونی در شبکه های مختلف MTV، NBC، ABC و ... همه و همه از راه خبررسانی در مورد کوچکترین خبری از زندگی بازیگران هالیوودی پول در می آورند. برنامه TMZi یکی از معروف ترین برنامه ها در مورد ستاره های هالیوودی است که حتی سرماخوردن سوپراستار ها را هم پوشش می دهد و مخاطبان بی شماری را به پای گیرنده ها می کشاند. بیشتر تیزرهای تبلیغاتی فیلم ها هم از اسم بازیگران و تصاویر آن ها به عنوان جذب مخاطب استفاده می کنند.

حال با تفاسیر بالا پس بی راه نیست اگر تهیه کننده های سینمای ما هم به دنبال افرادی باشند که سود فیلم آن ها را تأمین کند، و برای آن ها مبالغ بیشتری را به عنوان دستمزد در نظر بگیرند. به طوری که قطعا دستمزد جانی دپ، آنجلینا جولی و برد پیت با دیگر بازیگران هالیوود یکی نیست. در سینمای کشورمان طی دو ماه اخیر جنجال بی معنی در مورد دستمزد بازیگران به راه افتاد که هیچ منفعتی عاید این سینمای راکد نشد. خیلی از تهیه کنندگان در مصاحبه هایی نسبت به این موارد موضع گرفتند و فروش فیلم ها را به دور از تأثیر بازیگران دانستند تا جایی که از بازیگرانی که چنین ادعایی دارند خواستند «اگر چنین فکر می کنید پس در درصد سود فیلم شریک شوید نه اینکه پول پیش پیش بگیرید.»

بهران رادان- در حالی که برخی او را سوپراستار درجه اول سینمای ایران می دانند، برخی دیگر معتقدند حضور او تأثیر قابل توجهی بر گیشه ندارددر این سیاهه اصلا قصد کنکاش درموضوع دستمزدها را ندارم و تنها به بررسی روند پرفروش بودن فیلم های بازیگرها خواهم پرداخت. سینمای پس از انقلاب که تقریبا از سال 1362 به بعد سعی بر این داشت که روی پایش دوباره بایستد با چهره کردن و سوپراستارها کاملا مخالف بود ولی فیلم های جمشید هاشم پور و مرحوم خسروشکیبایی در این دهه واوایل دهه بعد پرفروش می شدند و این دو بازیگر خوب سینمای کشورمان رونق نسبی را به گیشه ها می دادند. در سال 1369 ظهور یک ستاره جوان همه چیز را عوض کرد و همه او را اولین ستاره بعد از انقلاب لقب دادند. آری، ابوالفضل پورعرب با بازی در فیلم بسیار پرفروش عروس در سال 1369 چنان خود را در دل مردم جای کرد که در 15 سال قبل از آن بی نظیر بود و به علت بازی در نرگس خیلی ها او را با ستارگان قبل از انقلاب چون ناصر ملک مطیعی و بهروز وثوقی مقایسه می کردند. اغلب فیلم هایی که پورعرب در آن ایفای نقش می کرد پر فروش می شدند و خیلی از بازیگرانی که نقش مکمل او را ایفا می کردند نوعی سکوی پرتاب در پیش رو داشتند. در کنار پورعرب که دوباره سنت ستاره پروری احیا شد، نیکی کریمی هم از همان فیلم عروس و فریبرز عرب نیا هم با ایفای نقش در چند فیلم دیگر چهره شدند ولی هیچ گاه حضور انفرادی این دو نفر نمی توانست گیشه را تأمین کند. در اواسط دهه 70 با فیلم های مرسدس و قرمز محمد رضا فروتن هم به یکی از چهره های سینمای ایران تبدیل شد و این بار هم با اینکه حضور او به فروش فیلم کمک می کرد ولی قابل رقابت با جوان اول سینمای بعد از انقلاب نبود. هدیه تهرانی پس از بازی در سلطان ساخته مسعود کیمیایی این شانس را یافت تا در کنار بهترین بازیگر دهه 70، ابوالفضل پورعرب  (به اتفاق نظر اغلب منتقدان در پایان دهه 70) غریبانه را بازی کند و او هم به یک چهره سینمایی تبدیل شود. با پایان دهه 70 چهار تن از این بازیگران دیگر آن شور و حال جوانی را از دست داده بودند و جای خود را به افراد دیگری داده بودند و تنها هدیه تهرانی بود که از این جمع تواسنت همیشه خود را به عنوان یک تأمین کننده سود فیلم حفظ کند.

دهه 80 شاهد حضور ستارگان دیگری بود که توانستند خود را چهره کنند و هزینه اغلب فیلم هایی را که در آن بازی می کردند بر می گردانند. ولی تفاوت زیادی بین این سوپراستارها و ستارگان دهه 70 بود. فیلم هایی که ستارگان دهه 70 بازی می کردند اغلب فیلم های درخوری بودند و جزء بهترین آثار سینمایی محسوب می شدند و از همه مهمتر این فیلم ها بودند که بازیگران را چهره می کردند و در سینمای فعلی این بازیگران هستند که فیلم ها را معروف می کنند. در حال حاضر تنها چند بازیگر هستند که می توانند ادعای این را داشته باشند که حضور آن ها به فروش فیلم بسیار کمک می کند: محمد رضا گلزار، هدیه تهرانی، امین حیایی، رضا عطاران با کمی فاصله پرویز پرستویی، مهران مدیری و مهناز افشار.

محمد رضا گلزار یکی از معدود بازیگرانی است که در هر فیلمی بازی کند به علت محبوبیت بیش از حدش می تواند گیشه را از آن خود کند. شاید خیلی ها به او خورده بگیرند ولی در کشورهایی که سینمای آنها یک صنعت بزرگ محسوب می شود، این یک حسن بزرگ است. او بدون این که یک فیلم دارا یا فاقد ارزش باشد پول فیلم را برمی گرداند. تنها فیلم شکست خورده او زمانه بود که یکی از ضعیف ترین فیلم های سینمای ایران محسوب می شد و تبلیغات منفی دهان به دهان برای آن و سپس وضعیت فلج بودن گلزار در این فیلم باعث شکست این فیلم شد. هدیه تهرانی هم تمامی فیلم هایش جز زمانه فیلم های موفقی لقب گرفتند و تهرانی تفاوت بزرگی با سایر سوپراستارها داشت. او در ادامه کارهایش گزیده کار شد و با این تفاوت هم فیلم های او فروش خوبی را پشت سر می گذاشت. امین حیایی هم که در کنار پورعرب و تهرانی در فیلم دست های آلوده ساخته سیروس الوند چهره شده بود توانست در دهه 80 به یکی از پرکارترین بازیگران بدل شود. او هم مانند گلزار به کمک فروش فیلم ها می آمد و کما اولین فیلمی که در تاریخ سینمای ایران توانست بیش از یک میلیارد تومان بفروشد از هر دو بازیگر سود می برد. اما قضیه رضا عطاران با بازیگران دیگر فرق داشت. او به دلیل سریال های خوب طنزی که برای صدا و سیما ساخته بود چهره شد و با آمدنش به سینما تمامی فیلم هایی که بازی کرده تبدیل به فیلم های پر فروشی شده اند. به عنوان مثال خروس جنگی بدون داشتن ستاره پولساز دیگر و حتی بدون هیچ محتوا و مفهومی توانست نزدیک به یک میلیارد تنها در تهران بفروشد.

پرویز پرستویی: بازیگری که هم در گیشه مؤثر بوده و هم از اعتبار هنری برخوردار. کیفیت دوپهلویی که کمتر بازیگری از آن بهره مند استاز این 4 نفر که بگذریم سه بازیگر دیگر هم بارها توانسته اند به فروش فیلم ها کمک کنند مهران مدیری مانند رضا عطاران از محبوبیت تلویزیونی خود استفاده و مهناز افشار هم به دلیل بازی های بیش از اندازه در کنار محمد رضا گلزار توانستند به بازیگران پولساز سینمای ایران بدل شوند. اما جنس پرویز پرستویی با دیگران فرق داشت او آنقدر در فیلم های ارزشمند سینمای ایران ایفای نقش کرد تا در دل همه جا باز کرد و حتی اگر فیلمی هنری مانند بید مجنون و کافه ترانزیت را بازی می کرد باز هم آن فیلم ها به فروش خوبی می رسیدند. به جز بازیگران اشاره شده هیچ بازیگری نمی تواند ادعای این را داشته باشد که می تواند یک تنه سود فیلم را تضمین کند. در بعضی اوقات تیم ها هم باعث فروش خوب فیلم ها می شوند. مانند مجید صالحی، جواد رضویان و محمد رضا شفیعی جم که وقتی در کنار هم به صورت زوج قرار می گیرند خیلی از مخاطبان تلویزیونی را به سینما می کشانند که در این چند سال اخیر این سبک فیلم ها در سینما بسیار رواج پیدا کرده اند. در پایان بررسی این روند باید بگویم امیدوارم به ستاره پروری های دهه 70 بازگردیم ضمن اینکه سوپراستارهای خود را هم از دست ندهیم. زیرا سینما باید یک "صنعت هنری" باشد.


 تاريخ ارسال: 1388/9/23
کلید واژه‌ها:

فرم ارسال نظرات خوانندگان

نام (ضروري):
نظر شما (ضروري):
كد امنيتي (ضروري) :
كد امنيتي تركيبي از حروف كوچك انگليسي است. توجه داشته باشيد كه كد امنيتي به كوچك و بزرگ بودن حروف حساس است.