صابر ابر، نیره فراهانی ،باران کوثری و نگار جواهریان بازیگران فیلم سینمایی هیچ در نشست نقد و بررسی فیلم، در خبرگزاری مهر درباره این تجربه و حضور در نقشهایی متفاوت با بازیهای قبلی‌شان صحبت کردند. توجه شما را به این گفتگوی خواندنی جلب می کنیم.

* اولین مواجهه‌تان با فیلمنامه چطور بود؟ فیلم نقش اول به شکل کلیشه‌ای ندارد. این موضوع باعث نمی‌شد احساس کنید دیده نمی‌شوید؟

- نیره فراهانی: من می‌خواهم کمی از قبل شروع کنم. زمانی که آقای کاهانی با من تماس گرفت.‌ بیست‌ را دیده بودم و آن را دوست داشتم. فیلمنامه را گرفتم و همراه دوستم آن را خواندیم. همراه با خنده و گریه. فیلمنامه رویم تاثیر گذاشت و جذبم کرد. نقش و طبقه‌ای که این آدمها در آن می‌گنجند از من خیلی دور بود. در سالهای کودکی در اطرافمان چنین آدمهایی را دیده بودم و سعی کردم از آن تجربه‌ها استفاده کنم. رفتم برای این شخصیت از پنجشنبه بازاری لباس خریدم .

* شما در به همین سادگی نقش زنی از طبق متوسط را بازی کردید. اما در هیچ نقش شما از تجربه‌های قبلی پررنگ‌تر است. این پررنگ بودن نقش چقدر برایتان مهم بود؟

- فراهانی: این شخصیت با زنی که در به همین سادگی دیدید بسیار فرق دارد. این جا با آدمهایی روبروییم از طبقه پایین اجتماع، زنی رنج کشیده و دردمند که بخشی از یک مجموعه درگیر با مشکلات است.

- باران کوثری: گاهی شما به عنوان بازیگر نقش هایی را بازی می‌کنید که می‌دانید دیده می‌شوید و نقطه تمرکز فیلم روی شما است. اما گاهی فیلمنامه‌ای به دست بازیگر می‌رسد که منسجم و یک دست است و کارگردانی پشت آن قرار گرفته که بر کارش تسلط دارد. ممکن است بازیگر در این فیلمنامه به تنهایی دیده نشود، اما بخشی از کلیتی است که ماندگار می‌شود. یکی از ویژگیهای "هیچ" بازی‌های یک دست است و کسی گل درشت و اغراق‌آمیز به نظر نمی‌رسد. همه در یک کادر بودیم و از آن بیرون نمی‌آمدیم. بعضی بازیگرها دوست ندارند در چنین فضاهایی باشند اما مجموعه بازیگرهای "هیچ" از این فضا و موقعیت لذت می‌بردند.

* نقش یکتا را قبلاً تجربه نکرده بودید و این هم احتمالاً برایتان جذاب بوده؟

- کوثری: در کنار این تازگی و متفاوت بودن نقش، قرار گرفتن در این مجموعه برایم جالب بود.

* نقش هم لهجه داشت یا شما آن را اضافه کردید؟

- در فیلمنامه آمده بود که یکتا با لهجه ترکی حرف می‌زند و یکی از عواملی که ترغیب شدم نقش را بازی کنم همین بود.

* سال قبل در جشنواره و در میزاک و حیران نقش زن باردار را بازی کرده بودید احساس نکردید یکتا شبیه آن دو تجربه می‌شود؟

- کوثری: اصلاً. ممکن است اینها در ظاهر شبیه باشند اما شخصیت‌هایی کاملاً متفاوت در شرایط و موقعیت‌های مختلف هستند.

* شما معمولاً یا با کارگردانهای حرفه‌ای و شناخته شده همکاری می‌کنید یا با کارگردانهای جوانی که خانم بنی اعتماد مشاورشان هستند، از آقای کاهانی سابقه‌ای در ذهن داشتید؟

- کوثری:  من بیست را دوست داشتم و آشنایی زدایی از بازیگرها در این فیلم برایم جذاب بود. کار کردن با چنین کارگردانی می‌توانست تجربه خوبی باشد. ویژگی‌های کارهای آقای کاهانی فضاسازی درست است. بیست ممکن است اشکالهایی داشته باشد اما فضا قابل قبول است و این مخاطب را با فیلم همراه می‌کند.

* چقدر طول کشید روی لهجه مسلط شوید؟

- کوثری: من در تقلید لهجه خیلی بی‌استعدادم و برای همین دوست داشتم تجربه صحبت کردن با لهجه ترکی را در هیچ داشته باشم. آقای مهکام خیلی به من کمک کرد تا روی لهجه متمرکز بشوم. نگران بودم و هنوز احساس می‌کنم در سکانهایی که یکتا حرف‌ می‌زند، اعتماد به نفس ندارم.

- نگار جواهریان: فیلمنامه را خواندم و قصه خیلی جذبم کرد. نمی‌دانستم من برای کدام نقش می‌خواهند، لیلا البته شبیه چیزی نبود که در فیلم می‌بینیم. نقش لیلا و نیما با انتخاب من و صابر ابر تغییر کرد. لیلا این اندازه جسور نبود ،‌ ورسیون دوم که نوشته شد کمی ترسیدم و احساس کردم نمی‌توانم این نقش را بازی کنم. از آقای کاهانی خواستم کمی درباره لیلای جدید صحبت کنیم، تست گریم بشوم و ببینم می‌توانم با نقش کنار بیایم که با صبوری آقای کاهانی این اتفاق افتاد.

* دوستی شما با خانم کوثری به حضور شما در این فیلم کمک کرد؟

- جواهریان: این سومین همکاری من و باران در سینما بود. در هیچ به اندازه خوابگاه دختران و نسل جادویی روبروی هم بازی نداشتیم و تمرکز فیلم روی ما نبود. اما وجودش برای من امنیت خاطر بود.

- کوثری: برایم مهم است کسانی که دوستشان دارم سر صحنه باشند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد ، فضا پشت صحنه برای بازیگر امن و راحت می‌شود. در هیچ بین همه گروه احساس دوستی و صمیمیت وجود داشت.

* خانم جواهریان، لیلا از هر نظر با نقش قبلی متفاوت بود بازی در چنین نقشی وسوسه کننده بود؟

- جواهریان: آن زمان طلا و مس را بازی کرده بودم و می‌خواستم نتیجه کار را ببینم و بعد مقابل دوربین فیلم دیگری بروم. بعد در صحبت‌هایی که با آقای کاهانی داشتیم لیلا شکل گرفت و نقشی ویژه شد.

* همکاری با صابر ابر چطور بود؟

- جواهریان: صابر ابر بازیگر مقابل  خوبی است. باران بعد از دایره زنگی این را به من گفت و در هیچ‌ تجربه کردم. بخش زیادی از شخصیت لیلا در تقابل و تعامل با صابر ابر شکل گرفت.

- صابر ابر: در اولین تماسی که با آقای کاهانی داشتیم ارتباط مثبتی بین من و او ایجاد شد. انتخاب بازیگرها و فضای فیلم به گونه‌‌ای بود که همه بازیگرها در کنار هم معنا پیدا می‌کردند و کسی به تنهایی دیده نمی‌شد. نیما ابتدا این شکل نبود، شکل دیگری بود. زال هم نبود .نیمای ورسیون اول خاص‌تر بود، اما در نسخه دوم  ملموس‌تر شد. اتفاقی که در هیچ افتاد حاصل پشت صحنه‌ای است که در این فیلم داشتیم و فقط به بازیگرها خلاصه نمی‌شود. همه گروه تعامل مثبت داشتند و با فضای فیلم و آدم‌های آن همراه شده بودند و تاثر این فضا در فیلم دیده می‌شود.

* تمرینها و تعامل‌هایی که پیش از فیلمبرداری داشتید باعث نمی‌شد احساس کنید بازی‌تان طراوت و تازگی ندارد؟

- ابر: گاهی سکانسهایی موقعیت حسی خاصی دارند و نمی‌توان آنها را تمرین کرد، اما هیچ از جنس زندگی است و همه با شکل‌های مختلف مناسبات و روابط زندگی را تجربه کرده‌ایم می‌توانیم آن را از طبقه‌ای به طبقه‌ای دیگر اجرا کنیم. بخش دشوار کار انتخاب بازیگرهایی بود که بتوانند در این قالب، واقعی به نظر برسند و این اتفاق افتاده بود.

* همکاری شما با خانم جواهریان چطور بود؟

- ابر: من، آقای کاهانی و خانم جواهریان درباره فیلمنامه و نقشها خیلی صحبت کردیم تا به شکل نهایی لیلا و سینما رسیدیم. زمانی که مقابل دوربین رفتیم خانم جواهریان تلاش زیادی می‌کرد تا من هم خوب و درست بازی کنم. همه بازیگرها این حس را داشتند و فضایی برای دیده شدن هم به وجود می‌آوردند، در نماهای لانگ شات همه

* شما چقدر به شخصیت نیما نزدیک بودید و چقدر سعی کردید از تیپ سازی فاصله بگیرید و به شخصیت برسید؟

- ابر: نیما به خاطر شکل خاصی  خود موقعیت ویژه‌ای دارد و در سینمای ایران نمونه‌اش را ندیده‌ایم به همین دلیل نیما را تیپ نمی‌دانم. من احساس می‌کردم در خدمت فیلمنامه و قصه، باید سینما را اجرا کنم. پیشنهاد می‌دادم و با آقای کاهانی حرف می‌زدیم. نیما اندازه‌ای داشت که من آن را باید رعایت می‌کردم.

* خانم فراهانی گفت برای نقش لباس خریده بقیه هم چنین کارهایی برای نزدیک شدن به نقش کردند؟

- کوثری: آقای کاهانی این فرصت را به ما می‌داد که درباره تمام جزئیات اظهار نظر کنیم و این شامل گریم، لباس و بازی می‌‌شد.

- فراهانی: یادم می‌آید آقای کاهانی گفت صورت این زن از نظر تو چه شکلی دارد. من گفت: عفت دلاک است و صورت برافروخته و سرخی دارد. موهایش به خاطر بخار آب وز کرده است. این ایده‌ها در گریم اجرا شد.

* خانم کوثری فکر می‌کنید هیچ چقدر متعلق به شماست و چقدر مخاطب برای شما به سینما می‌آید؟

- کوثری: فیلم متعلق به من است همان‌قدر که متعلق به همه عوامل دیگرست .اما به این معنا نیست که مردم فقط به خاطر باران کوثری به دیدن این فیلم می‌آیند. در سینمای ایران، بازیگر یکی از دلایل فروش است نه مهمترین دلیل آن. قصه مهم است و داستان برای مخاطب اهمیت دارد. فاکتور می‌گیرم فیلمی مثل اخراجی‌ها را که فقط به خاطر شوخی‌های مبتذلش فروش می‌کند. هیچ به دلیل ترکیب بازیگران و قصه جذابش فروش می‌کند. من مطمئنم  فیلم فروش بالایی داشته باشد.

- ابر: نباید درباره اینکه هیچ فروش خوبی می‌کند شک کرد. من به مبلغ و مقایسه با فیلمهای دیگر فکر نمی‌‌کنم. مخاطب فیلم "هیچ" برای سینما مهم هستند.

- کوثری: هیچ بدون گول زدن مخاطب می‌فروشد. ما تلاش نکردیم برای فروش بیشتر مردم را بخندانیم یا بگریانیم، ما سعی کردیم درست و در قالب تصویری که از کارگردان در ذهن داشت حرکت کنیم.

- فراهانی: آقای کاهانی می‌توانست  نقش را به بازیگری شناخته شده‌تر بدهد، اما این اعتماد را کرد و نقش را به من سپرد. هیچکس پیش از آقای کاهانی جرات نکرده بود نقشی با این حجم را به من بدهد. آقای کاهانی اگر می‌خواست به گیشه فکر کند به جای گروه بازیگران هیچ   از کسان دیگری استفاده می‌کرد . جسارتی که او در سپردن نقش عفت به من داشت کارگردان دیگری نداشت.

* فکر می کنید با توجه به تجربه ای که در سینما دارید، هیچ چه جایگاهی در کارنامه کاری شما داشته باشد؟

- جواهریان: برای من هیچ یک تجربه خاص بود. خیلی از فیلمهایم راخیلی دوست دارم.  زیر تیغ، طلا و مس  و تنها دوبار زندگی می‌کنیم از جمله این آثار است. هیچ تجربه منحصر به فردی برای من است از طریق این فیلم متوجه شدم، که چگونه می‌توانم بهتر باشم. و دلیل این موضوع شیوه کار کردن کاهانی بود. در طول مراحل تولید این فیلم همه بازیگران اجازه داشتند لباسهای که مربوط به نقششان بود را بپوشند، همه با هم زندگی کنند و با پارتنرهای خود ارتباط برقرار کنند. ما از این طریق با  سلایق هم بیشتر آشنا شدیم.این شیوه که کارگردان به بازیگران اجازه می دهد در تمام مراحل کار حضور داشته باشند تا در نقش خود رشد کنند،برای من بسیار خوب بود.  در تئاتر هم همینطور است و می توانی از این طریق خودت را در فضا پیدا کنی.

* هیچ فیلم پربازیگری است. چنین فیلمهایی در زمان اکران با گیشه خوبی روبرو می‌شوند، شما به عنوان یکی از بازیگران این فیلم چه پیش‌بینی برای اکران این فیلم دارید؟

- جواهریان:  راجع به گیشه و فروش حرف زدن از من دور است. اما فکر نمی کنم این ترکیب بازیگران به خاطر توجه به گیشه انتخاب شده باشند. هیچ در کنار حضور بازیگران به لحاظ قصه ویژگی های زیادی دارد.

*چقدر فکر می کنید کارگردانی فراتر از متن است. حتی بالاتر از متنی است که در ابتدا برای قبول نقش خواندید؟

 - جواهریان: بسیار زیاد. به عقیده من حتی فیلمنامه هم نسبت به نسخه اولیه در حین کار ، رشد کرده و به سمت پرداختن به جزئیات بیشتری رفته است.

ابر: من فکر می کنم همه چیز در این کار سر جای خود بود. ارتباط کارگردان با عوامل فیلم بسیار خوب بود. همین موضوع باعث می شد شرایط ایده الی شکل بگیرد. کاهانی به ما اجازه می داد تا ایده ها و طرح های خود را مطرح کنیم. البته باز هم در انتها صحبت و نظر خود کارگردان برای ما مهم بود. فیلمنامه هیچ جزئیات کاراکترها را کاملا  مشخص کرده  و این برایم بسیار جالب بود. من تا به حال به چنین متن کاملی برخورد نکرده بودم . به طور نمونه رنگ شلوار، نوع راه رفتن و... در متن لحاظ شده بود. این شکل نوشتاری به ما خیلی کمک می کرد. من با توضیحات صحنه هایی در متن روبرو شدم که تا کنون در هیچ فیلمنامه ای ندیده بودم . با توجه به همین تصویر ذهنی که توسط متن برای ما ایجاد می شد به خوبی با شخصیت  و جزییات رفتاری او آشنا شدم .بعد  در زمان اجرا احساس می کردم چقدر این جزئیات زنده تر و کامل تر می شود. در پشت صحنه زمانی که قرار بود کار شروع شود از قبل ما کاملا در قالب شخصیتهای فیلم قرار می گرفتیم من نیما بودم، نگار جواهریان لیلا و... و این به عقیده من خود یک شیوه برای رسیدن به یک نقش است.

- فراهانی: احساس می کنم فیلمنامه سر صحنه بسیار کامل تر از نسخه ابتدایی شد. قبل از شروع فیلمبرداری هر روز در گپ و گفت‌هایی که با کارگردان درباره متن داشتیم، حسین مهکام تمام این تغییرات را یادداشت می کرد و زمان اجرا نیز ما از همان متن نهایی استفاده می کردیم.

*آقای ابر بعد از دایره زنگی و درباره الی به نظر می رسد بازیگری در سینما برای شما جدی‌تر شده است. با توجه به این موضوع انتخابهای شما نیز محدود تر و با حساسیت بیشتری صورت می‌گیرد.

- ابر: در شش سالی که در سینما کار می کنم، هر سال در بیش از یک فیلم بازی نکردم. فکر می کنم تعداد این آثار مهم نیست. قبل از هیچ پیشنهادات مختلفی روبرو شدم و زمانی که با کاهانی صحبت کردم به اندازه  نقش و کوتاهی و بلندی آن اصلا فکر نکردم. از همان ابتدا مطمئن بودم که هیچ فیلم خوبی خواهد شد. وقتی یک بازیگر در پروژه ای قرار می گیرد باید دقت کند که حضور دیگران  به همان اندازه حضور خودش برای او مهم باشد. با رعایت چنین نکاتی است که یک فیلم در انتها نتیجه خوبی خواهد داشت. ما در فیلم هیچ  با  کارگردان برای رسیدن به یک پلان کوتاه حتی ساعتها صحبت می کردیم تا به نتیجه مورد قبول برسیم. شاید به همین دلیل است که معتقدم نتیجه کار با تمام این حساسیت ها خوب است. برای من  فیلم، تک تک عوامل و کلیت کار مهم است .نمی خواهم یک بازیگر خوب در یک فیلم بد باشم.

* زمانی که شما در تلویزیون کار اجرا انجام می دادید موقعیت یک چهره تلویزیون را داشتید.  حالا در سینما به دنبال چه جایگاهی هستید. اگر یک فیلم تجاری با دستمزد بالا به شما پیشنهاد شود می پسندید؟

- ابر: سلیقه من اینگونه فیلمها نیست. خیلی پیش می آید که با فیلمنامه‌های اینگونه روبرو می شوم . من خیلی زودتر می توانستم در چنین فیلمهایی بازی کنم و تصویری اینگونه در سینما را دنبال کنم. در سینما می خواهم  انتخاب‌گر باشم .دوست ندارم سینما من را انتخاب کند. از این روندی که در پیش گرفتم راضی هستم. از حضورم در تمام فیلمهایی که در سینما بازی کردم خوشحالم. من همیشه بازی در فیلمی را قبول می کنم که با عشق و علاقه به سر صحنه بروم. ما در مراحل فیلمبرداری "هیچ" اصلا خانه نمی رفتیم و حتی زمانی که قرار بود در صحنه ای بازی نکنیم و یا کار ما تمام می شد لوکیشن را ترک نمی کردیم . این موضوع برای من اهمیت زیادی داشت.

*چه پیش بینی برای اکران این فیلم دارید؟

- فراهانی: فکر می کنم دیگر ستاره‌ها مخاطبین را برای دیدن فیلم در سینما دعوت نمی‌کنند.  ما در سالهای پیش آثاری داشتیم که با وجود ستاره‌های مورد علاقه مردم، مورد توجه قرار نگرفت. فکر می کنم سطح سلیقه مخاطب بالا رفته و با توجه به این موضوع ، در شرایط فعلی سینمای ایران، این قصه است که مخاطب را به دیدن فیلم دعوت می کند و تبلیغ دهان به دهان است موجب فروش و استقبال از فیلم می شود.

من با میرکریمی و رخشان بنی اعتماد کار کردم و از اینکه در کارهای این کارگردانان حضور داشتم خوشحال هستم. ولی کاهانی بدون اینکه از من نقش بلندی دیده باشد دعوت به کارم کرد و این ریسک را انجام داد. امیدوارم این فیلم گیشه پررونقی داشته باشد.

*خانم جواهریان اگر فیلم هیچ در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر بود قطعا شما برای برای بازی در طلا و مس و این فیلم  جایزه می‌گرفتید. این دو انتخاب شما در امسال نشان داد که نگار جواهریان می تواند نقشهایی بازی کند که کاملا متفاوت باشد. این موضوع می‌تواند مسیر کاری شما را تغیر دهد و حتی سخت‌تر کند.

- جواهریان:همیشه در انتخاب نقشهایم به مردم و ارتباط  با مخاطب فکر می‌کنم. همیشه سعی کردم نسبت به کار و جهان اطرافم متعهد باشم و حالا از پیش هم متعهدتر هستم.

گفتگو: بیتا موسوی، محدثه واعظی‌پور