علیرضا انتظاری
آقای مهرجویی! سطح نگرش و سطح سلیقه شما چنان پایین آمده است که مخاطبان فیلم های اخیر شما، اعم از خاص و عام ثانیه به ثانیه انتظار می کشند که کی فیلمتان به پایان می رسد!
آقای مهرجویی! شما هنگامی که این کلمه را بر علیه منتقدان سینمای ایران بر زبان می آوردید آیا به این اندیشیدید که این کلام شما می تواند به نوعی فرهنگ سازی در جامعه امروز ایران بدل شود و از این پس تمامی سینماگران و بعدها اقشار گوناگون دیگر بیایند و به راحتی به هر کسی که باعث دلخوری آن ها شده است در رسانه ها هرگونه فحاشی بکنند و بعدها این به عادت برای نسل جدید ایران زمین بدل شود؟
داریوش مهرجویی: «منتقدانی که منتظرند فیلم جدیدم مثل آثار گذشتهام شود، خر هستند!» همین جمله از صبح روز گذشته تا کنون و پس از انتشار در یکی از سایت های خبری و سپس خبرگزاری های رسمی باعث ایجاد موج بسیار گسترده ای میان اهالی رسانه و منتقدان سینمای ایران شد. در این میان برخی از اهالی رسانه با شرم آور خواندن این حرف مهرجویی خواهان عذرخواهی وی بابت توهین به قشر فرهیخته سینمای ایران شدند و برخی دیگر نیز به طرفداری از مهرجویی برآمدند. اما بنده فقط چند کلامی با آقای مهرجویی حرف دارم...
آقای مهرجویی تأثیر نقش تعین كننده فیلم های شما در جریان موج نوی سینمای ایران انكار نشدنی است. تأثیر نقش فیلم های شما در پرورش رویكرد جدی به سینما و پرورش نسل جدیدی از سینماگران ایران انكار نشدنی است. مسلماً نام داریوش مهرجویی تا ابد بر تارک سینمای ایران می درخشد چرا که تأثیری که شما بر غنای فرهنگی سینمای ایران گذاشته اید بسیار فراتر از آن است که به این آسانی ها از یادها برده شود. فیلم گاو شما هنوز پس از گذشت سال ها یکی از بهترین فیلم های فرهنگی سینمای ایران است. شما با فیلم های نخست خود به شکل غیرقابل انکاری سطح سلیقه مخاطبان سینمای ایران را ارتقا بخشیدید و آن ها را با سبک و سیاقی جدید آشنا ساختید. به آن ها فهماندید که سینمای واقعی یعنی چه! شما توانستید مخاطبان سینمای ایران که سالیان سال درگیر داستان های سطح پایین بودند را به سطحی برسانید تا دیگر تنها برای تفریح به سینما نروند و سینما را در کنار تفریح یک ابزار هنری و فرهنگی بدانند که می تواند به آن ها راه و رسم انسان بودن و درست زیستن را بیاموزد!... حالا چه بر سر شما آمده؟ حتی اگر کارنامه پربار شما به عنوان یک فیلمساز موفق از دهه 1340تا 1370 را مد نظر قرار ندهم، به نظرم شما فارغ التحصیل رشته فلسفه هستید! به نظرم زمانی از جروم دیوید سالینجر و سورن کی یر که گارد برای ما حرف می زدید! حالا تقلا می کنید با چنین واژه هایی دیدگاه هایتان را تشریح کنید؟!
در عجب ام که چگونه شما پس از سال ها فیلمسازی در سینمای ایران به ناگاه در یک مصاحبه مطبوعاتی از چنین ادبیاتی استفاده می کنید؟ و تازه جالب تر از آن اینکه به مصاحبه کننده موکداً تأکید می نمایید که حتماً باید عین جمله شما را نقل کند والا شما از انتشار مصاحبه راضی نخواهید بود!
آقای مهرجویی از شما چند پرسش دارم!
یک)توجیه ضعف ساختاری فیلم های اخیر شما به ویژه آسمان محبوب و چه خوبه که برگشتی و یا نارنجی پوش تنها به دلیل «خر بودن» منتقدان سینمای ایران و تغییرات در فهم و شعور آن ها است؟
دو)چطور همین منتقدان هنگامی که از فیلم های قبلی شما همچون هامون و پری و لیلا و سنتوری حمایت می کردند نفهم نبودند؟ آیا اگر این منتقدین کماکان از فیلم های شما تعریف و تمجید می کرند باز هم با این واژه زشت توصیف می شدند؟ آیا شما می توانید منکر نقش مثبت و سازنده منتقدانی باشید که طی سال هایی که شما مشغول فیلمسازی بودید آن ها نقش عنصر زیبایی شناختی در فیلم های شما را برای مخاطبان آشکار می ساختند و همان ها بود که باعث محبوبیت شما در بخش عظیمی از جامعه ایران شده بود؟
منتقد همان منتقد است آقای مهرجویی! قبول کنید این شما هستید که به ناگهان و به یک باره آن چنان تغییر سطح داده اید که نه تنها منتقدان بلکه مخاطبان عام سینمای ایران نیز نمی توانند با فیلم های اخیرتان ارتباط برقرار نمایند. سطح نگرش و سطح سلیقه شما پایین آمده است که مخاطبان سینما اعم از خاص و عام ثانیه به ثانیه انتظار می کشند که کی فیلم شما به پایان می رسد! و اینجاست که منتقدان ضعف های فیلم شما را از لحاظ تکنیکی و هنری مورد بررسی قرار می دهند و این قطعاً برای شما به عنوان یک فیلمساز سرشناس که طی سال ها همیشه به به و چه چه شنیده است بسیار درد آور است!
شاید شما هم حق داشته باشید! شاید رنج شما هم برای بخش عظیمی از همین منتقدان سینمای ایران قابل فهم باشد! اما این قابل فهم بودن باعث نمی شود که شما را محق آن دانست که هر آنچه را که دوست داشتید بر علیه بخشی از جامعه سینمای ایران به زبان بیاورید. برای من به شدت عجیب است که چگونه فیلمسازی مثل شما که آنگونه که می شناختمتان روحیه ای بسیار لطیف داشت امروزه مثل قشر سطح پایین جامعه ایرانی چنین پرخاشگر، کینه جو و خشن شده است!
آقای مهرجویی! شما هنگامی که این کلمه را بر علیه منتقدان سینمای ایران بر زبان می آوردید آیا به این اندیشیدید که این کلام شما می تواند به نوعی فرهنگ سازی در جامعه امروز ایران بدل شود و از این پس تمامی سینماگران و بعدها اقشار گوناگون دیگر بیایند و به راحتی به هر کسی که باعث دلخوری آن ها شده است در رسانه ها هرگونه فحاشی بکنند و بعدها این به عادت برای نسل جدید ایران زمین بدل شود؟
آقای مهرجویی منتقد تنها تحلیل می کند، منتقد قاضی نیست و رأی و حکم صادر نمی کند. منتقد تنها به آن دسته از مخاطبان خود می فهماند که باید سطح سلیقه خود را بالاتر ببرند و ذائقه آن ها را به سطحی والاتر سوق می دهد. فیلمساز هم آزاد و مختار است که هرآنچه را که می خواهد بسازد به شرط آنکه انحطاط را ترویج نکند.
آقای مهرجویی! متأسفانه یا خوشبختانه، من هنوز هم برای مهرجویی سال های نه چندان دور سینمای ایران احترام قائل هستم!
رضا منتظری
عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران
انتشار مقالات سایت "پرده سینما" در سایر پایگاه های اینترنتی ممنوع است. |
|