کتاب سینمای فریدون گُله به اهتمام رضا درستکار ویرایش تازه‌ای از کتاب فریدون گله: زندگی و آثار (انتشارات نقش و نگار) است که  در سال 1380 به زیور طبع آراسته شده است. اکنون پس از گذشت نزدیک به دو دهه این کتاب با افزودن مطالبی و صفحه بندی تازه توسط نشر خزه راهی بازار نشر شده است.

در همان صفحات آغازین کتاب سینمای فریدون گله که با تصویری از بهروز وثوقی روی جلدش مارا دعوت به خواندن می‌کند، جمله‌ای نقش بسته است که یادآوری مهمی پیش روی می‌گذارد: «این کتاب مرهون طبع بلندسه نویسنده و منتقد ارجمند سینمایی است؛ جواد طوسی، تهماسب صلح‌جو و سعید عقیقی». در شکل اول کتاب که فریدون گله: زندگی و آثار نام داشت،اسامی نامبرده در کنار اسم رضا درستکار بر روی جلد درج شده است، اما شکل جدید به دلیل دیگر بودن و دیگر شدن  آن کتاب، رسماً همت رضا درستکار است.

کتاب با "گشایش" (نور را در پستوی خانه پنهان نمی‌ کنم) آغاز می شود که در واقع نمایی کلی از مطالب و مفاهیم کلی کتاب است؛ از معرفی بخش ها و فیلم ها تا یادآوری ها و سپاس‌ها.

بخش دوم کتاب "پیش درآمد: چرا گله؟" نام دارد که توسط رضا درستکار نگارش شده است و همانطور که از عنوانش برمی‌آید توضیح می دهد که چرا سراغ فریدون گله رفته است.

در ادامه مقاله‌ای از نویسنده‌ کتاب تحت عنوان "تا قلّه"  آمده که  ذیل نام "پنجره‌ی اول" معنا پیدا کرده است. این مقاله به معرفی کوتاهی از فیلم‌های فریدون گله اختصاص دارد. درستکار درباره‌ی فیلم کندو- یکی از مهم‌ترین آثار فریدون گله- چنین می نویسد: ... اما راست این است که کندو حاصل اندیشه‌ی ضمیر روشنی است که به قشر سوم اعتقاد داشتو از پس‌زدن‌های موالی آن قشر دل آزرده بود...".

"پنجره‌ دوم" سه پرسه نام دارد که در آن سعید عقیقی به شناسه‌های سه فیلم مهم گُله (زیر پوست شب، مهرگیاه و کندو) می پردازد: "فریدون گله در سه فیلم زیر پوست شب، مهرگیاه و کندو در محیطی پرسه می زند که آدم‌ها در حین پرسه زدن به باوری تازه از خودشان می‌رسند...".

"پنجره‌سوم" نوشته‌ی جواد طوسی به مطالعه‌ی موردی کندو می ‌پردازد که  "هفت‌خان مستی و جنون" نام دارد. طوسی در پایان مطلب خود درباره‌ گله و کندو می نویسد: "پایان سفر ناگزیری که گله برایمان تدارک دیده، پیوند دوباره‌ی مرید و مراد است. نمایی بسته از دستانی که با دستبند به هم وصل شده اند....".

بخش بعدی کتاب- که  فصل اصلی آن است- گفت و گوی چهار نفره‌ی طوسی، صلح‌جو، عقیقی و درستکار با فریدون گله است که بسیار خواندنی است. بعد از این بخش، فیلمشناخت گله چاپ شده است.

فصل دیگری در کتاب سینمای فریدون گله  وجود دارد که در واقع پی نوشت یا بعدالتحریر کتاب 1380 است. در این فصل یک گفت‌و‌گوی کوتاه با گله‌، تشرف به معصومیت و تفکر (موسیقیدان و فیلمساز، واروژان و گله) نوشته‌ی خدایار قاقانی،"احمق‌ها ستایشت نمی‌کنند" (شش سال بعد، وقتی که نبود...) نوشته‌ی رضا درستکار و دو نظر خواهی گنجانده شده است که مربوط به  سال‌های 1388 و 1398 است.

نکته‌ حائز اهمیت این است که به نظر می‌رسد انتشار این کتاب در بهتر فهمیدن گله نقش به سزایی داشت و جای پای کندو را در میان انتخاب‌های منتقدان سفت کرد. در واقع و بنابر اذعان نویسنده‌ی کتاب پس از سه دهه نام کندو در ده فیلم برگزیده منتقدان سینمایی قرار گرفت و یک دهه بعد یعنی در سال 98 هم این اتفاق رخ داد.

در پایان هم آلبومی از تصاویر مربوط به گله و آثارش وجود دادر که به رغم سیاه و سفید بودن از کیفیت نسبتا مناسبی برخوردار است.

رضا درستکار نویسنده، و منتقد سینمایی تا کنون شش کتاب منتشر کرده است؛ فریدون گله: زندگی و آثار، بهمن فرمان‌آرا:زندگی و آثار، در قلمرو دیدار (با مجید مجیدی،زندگی و آثارش) روایت‌های مستند، در قلمرو گفتار (15 مقاله‌ی سینمایی) و تصویرهای یک ذهن رویا بین (یادها و نگه‌داشت‌ها).

محمود توسلیان