پرده سینما

هم شادمانی، هم اندوه؛ نقد و بررسی فیلم «هابیت: نبرد پنج سپاه» ساخته‌ی پیتر جکسون

پیمان عباسی‌نیا


 

 

 

 

 

 

 

نقد و بررسی فیلم هابیت: نبرد پنج سپاه

هابیت - قسمت سوم

 

بالاخره انتظارها به‌سر آمد و با راهنمائیِ شایسته‌ی عالیجناب جکسون، یک‌بار دیگر پایمان به دشت‌های وسیعِ سرزمین میانه باز شد. اگر به‌دشواری به خودمان بقبولانیم که این آخرین قسمت از سری‌فیلم‌های سراسر هیجانِ سرزمین رازآلود میانی بود، هابیت: نبرد پنج سپاه فرجامی شکوهمند بر ۱۳ سال [۱] همراهیِ خاطره‌انگیز است که با یک جمله‌ی ساده آغاز شد: «در سوراخی داخلِ زمین، یک هابیت زندگی می‌کرد.» [۲]

هابیت: نبرد پنج سپاه را می‌شود بهترین هدیه‌ی سال نو برای دوست‌داران سینمای ماجراجویانه و فانتزی علی‌الخصوص هواداران پروُپاقرصِ کتاب‌های تالکین محسوب کرد. به‌شخصه امیدوارم هابیت: نبرد پنج سپاه آن‌قدر بفروشد و بفروشد که مترو گلدوین مایر، نیولاین سینما و برادران وارنر را وسوسه کند هرطور شده کریستوفر تالکین [۳] را به فروش حقوق فیلمسازیِ باقی آثار به‌جامانده از پروفسور جی. آر. آر. تالکینِ فقید -به‌ویژه: "سیلماریلیون" (The Silmarillion)- مجاب کنند تا گذرنامه‌ای برای هفتمین دیدار از سرزمین رؤیایی محبوب‌مان فراهم شود.

هابیت: نبرد پنج سپاه یک افتتاحیه‌ی کم‌نظیر دارد که بایستی برگ آس پیتر جکسون برای علاقه‌مندانِ مشتاقِ قسمت سوم محسوب‌اش کرد. حضور اژدها، آوار شدن‌اش بر سر مردم شهر دریاچه (Laketown) و خشم بی‌اندازه‌ای که به‌شکل شعله‌های گدازنده‌ی آتش روی کلبه‌های بی‌دفاع چوبی خالی می‌کند؛ همه و همه، تماشایی و در عین حال هولناک از کار درآمده‌اند. آغازی این‌چنینی، نوید فیلمی لبریز از اعجاب و ماجراجویی می‌دهد. انتظاری که بدونِ پاسخ نمی‌ماند و هابیت: نبرد پنج سپاه به‌قدری جذابیت دارد که حتی لحظه‌ای نمی‌توانید چشم از مانیتور -و اگر خوش‌شانس باشید: پرده‌ی سینما- بردارید.

با وجودِ این‌که فیلم‌های هابیت: یک سفر غیرمنتظره (The Hobbit: An Unexpected Journey) [محصول ۲۰۱۲] و هابیت: تباهی اسماگ (The Hobbit: The Desolation of Smaug) [محصول ۲۰۱۳] را هم دوست دارم اما خب نمی‌شود انکار کرد که هابیت: نبرد پنج سپاه مهیج‌تر و قابلِ‌دفاع‌تر است که البته به‌نظر می‌رسد ارتباطی مستقیم با مدت زمان‌اش داشته باشد؛ هابیت: نبرد پنج سپاه بین ۶ فیلمی که آقای جکسون از سرزمین میانی ساخته، صاحب کم‌ترین تایم است: ۱۴۴ دقیقه!

هابیت: نبرد پنج سپاه دروازه‌ای دیگر برای ورود به جهان خودساخته‌ی پررمزوُرازِ تالکین است. جکسون اینجا هم مثل پنج فیلم قبلی، لوکیشن‌هایی را برگزیده -عموماً از سرزمین مادری خودش: نیوزیلند- که در خلق باورهای ما از سرزمین میانه‌ کاملاً مؤثرند. چنانچه به تفاسیر سیاسی و حواشی بی‌اعتنا باشیم و تنها سینما و آنچه روی پرده می‌آید، مدّنظرمان باشد؛ درون‌مایه‌ و مضمونِ محوری هابیت: نبرد پنج سپاه و بقیه‌ی فیلم‌هایی که تاکنون پیتر جکسون طبق نوشته‌های جی. آر. آر. تالکین کارگردانی کرده، قدرت گرفتن تدریجی شر و پلیدی و رویارویی قریب‌الوقوع تیرگی و روشنی است.

سومین قسمت، از هرگونه اتهام -نظیرِ کش‌دار بودن و یا عدم وفاداری به منبع اقتباس [۴]- بری است. هابیت: نبرد پنج سپاه مبدل به مجالی برای افسانه شدنِ تورینِ سپربلوط شده که خوشبختانه جاودانگی‌اش را فقط از نبردها -بخوانید: جلوه‌های ویژه‌ی فوق‌العاده‌ی فیلم- کسب نمی‌کند و آن را مرهونِ شخصیت‌پردازی درست و بازی باورپذیر ریچارد آرمیتاژ نیز هست. جا دارد از بندیکت کامبربچ هم یاد کنم که کار بی‌نظیرِ طراحان اسپشیال‌افکت فیلم را هدر نداده و طوری به‌جای اسماگ حرف زده است که حین تماشایش، حسی دوگانه -آمیخته‌ی تحسین و وحشت- به‌تان دست می‌دهد! به‌یاد بیاورید وقتی باردِ کمان‌دار (با بازی لوک اوانز) را پرابهت، این‌طور خطاب می‌کند: «You have nothing left but your death» [چیزی برات باقی نمونده، به‌جز مرگ‌ت]

هابیت - تورینطراحی جنگ‌ها -اعم از درگیری میان ارتش‌ها در پهنه‌ی دشت و همین‌طور نبردهای تن‌به‌تن- محشر است! به‌خصوص هجوم اسماگ به شهر دریاچه و پیکار نفس‌گیرِ تورین با آزوگ (با بازی مانو بنت). گرچه انتخاب از میان انبوهی نبردِ مهیجِ هابیت: نبرد پنج سپاه کار سختی است و مثلاً نمی‌توان از کنار سکانس عقب راندن نکرومانسر/سائورون (با صداپیشگی بندیکت کامبربچ) توسط گالادریل (با بازی کیت بلانشت) نیز به‌سادگی گذشت.

موجودات خبیث فیلم هم حقیقتاً رعب‌آور از آب درآمده‌اند و به‌هیچ‌وجه مضحک و اسبابِ خنده نیستند که گل سرسبدشان همان اسماگ و آزوگ‌اند. در این قسمت، هم‌چنین شاهد باروریِ یک رابطه‌ی دوستانه‌ی به‌شدت استخوان‌دار میان بیلبو بگینز (با بازی مارتین فریمن) و تورین سپربلوط هستیم که به سرانجامی پرعظمت می‌رسد. گرچه طی این ۶ قسمت، رفاقت‌های درست‌وُحسابی کم ندیده بودیم اما هابیت: نبرد پنج سپاه چیز دیگری است؛ ببینید تا تفاوت را احساس کنید!

اسپشیال‌افکت‌های کامپیوتری فیلم نیز به‌جز یک مورد خاص [بعضی لحظات پیکار تن‌به‌تنِ لگولاس (با بازی اورلاندو بلوم) و بولگ (با بازی جان تای)؛ به‌عنوان مثال جایی که سنگ‌ها یکی‌یکی از زیر پای اِلف شجاع فرومی‌ریزند و او هم‌چنان استوار، به پریدن ادامه می‌دهد] خیلی به‌نظرم مصنوعی -و ‌اصطلاحاً کارتونی- نیامدند و توی ذوق بیننده نمی‌زنند. هابیت: نبرد پنج سپاه ملغمه‌ای از جلوه‌های ویژه‌ی کامپیوتری، کشت‌وُکشتار، جوی خون به راه انداختن و... این‌ها نیست! در هابیت: نبرد پنج سپاه می‌شود به‌وضوح ردّپای خلاقیت [مثلاً به‌یاد بیاورید سکانس رؤیای تب‌آلود تورین را در حال قدم زدن بر گنج‌های بی‌پایان اره‌بور] و شوخ‌طبعی [نگاه کنید به سکانس بازگشت بیلبو به شایر و اتمسفر سرخوشانه‌ی حاکم بر آن] را هم مشاهده کرد.

آقای جکسون! چه خوب که به ماجرای عاشقانه‌ی تائوریل (با بازی اوانجلین لی‌لی) و کیلی (با بازی ایدن ترنر) پروُبال دادید! بدونِ این عشق پاک، گویی هابیت: نبرد پنج سپاه چیزی کم داشت. جکسون نه آن‌قدر زیاد به دلدادگیِ تائوریل و کیلی پرداخته که تبدیل به ترمزی برای پیشرفت قصه‌ی اصلی فیلم شود و نه آن‌قدر الکن و بی‌شاخ‌وُبرگ که میان خیل ماجراها از دست برود. راستی! چنانچه قصد کرده‌اید رمان "هابیت، یا آن‌جا و بازگشت دوباره" (The Hobbit, or There and Back Again) را بخوانید، کمی دست نگه دارید! چرا که اگر کتاب را نخوانده باشید، آن‌وقت فیلم مطمئناً چنته‌اش برای غافلگیر کردن‌تان خالی نیست و از آن لذتی بیش‌تر خواهید برد.

هرچه به لحظات پایانیِ هابیت: نبرد پنج سپاه نزدیک می‌شویم، به احساسی دووجهی -ترکیبی جدایی‌ناپذیر از شادمانی و اندوه- گرفتار می‌آییم؛ خوشحالیم به‌خاطر حظی که از تماشای فیلمِ این‌چنین پرکششی بردیم و غمگین به‌واسطه‌ی وداع قریب‌الوقوع‌مان با سرزمین میانه. هابیت: نبرد پنج سپاه فیلمی هیجان‌انگیز با تصاویری رؤیاگونه و چشم‌نواز است که داستانی پرتنش را جذاب و بی‌لکنت تعریف می‌کند.

 

بعدالتحریر: احساسِ حضور در دنیای آفریده‌ی آقایان تالکین و جکسون به‌اندازه‌ای توأم با شگفتی و لذت است که من یکی، دوست ندارم هیچ‌وقت به آخر برسد. کاش به‌زودیِ زود در خبرها بخوانیم گنجینه‌ای تمام‌نشدنی از نوشته‌های پروفسور تالکینِ کشف شده و پیتر جکسون -پس از استراحتی مطلق در جزایر فیجی!- آمادگی خود را برای ساختِ برگ‌برگ‌اش اعلام کرده و البته وراث تالکین هم هیچ مخالفتی با این قضیه ندارند! تا آن روز، من که بی‌صبرانه چشم‌انتظارِ نسخه‌ی اکستندد (Extended Edition) هابیت: نبرد پنج سپاه هستم، شما را نمی‌دانم!

 

The Hobbit: The Battle of the Five Armies

كارگردان: پیتر جکسون

فيلمنامه: پیتر جکسون، فرن والش، فیلیپا بوینز و گیلرمو دل‌تورو [براساس کتاب جی. آر. آر. تالکین]

بازیگران: ایان مک‌کلن، مارتین فریمن، ریچارد آرمیتاژ و...

محصول: نیوزیلند و آمریکا، ۲۰۱۴

مدت: ۱۴۴ دقیقه

کاندیدای اسکار بهترین تدوین صدا (جیسون کانوواس و برنت برگ)

 

پیمان عباسی‌نیا

دی‌ماه ۱۳۹۳

 

[۱]: ارباب حلقه‌ها: یاران حلقه (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring) به‌عنوان اولین فیلم، در سال ۲۰۰۱ ساخته شد.

[۲]: این چند کلمه -که در یک برگه هنگام تصحیح اوراق دانش‌آموزان، با خطی ناخوانا نوشته شد- تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های قرن بیستم شد. در ابتدا در بریتانیا در ۱۹۳۷ به چاپ رسید و یک سال بعد در آمریکا. کتاب «هابیت» جی. آر. آر. تالکین تاکنون به بیش از ۲۵ زبان زنده‌ی دنیا برگردانده شده است. «بیلبو بگینز» توسط گندالفِ جادوگر و عده‌ای دورف وادار می‌شود که زندگی بی‌دردسر و راحت‌اش -در خانه‌ی هابیتی‌اش- را ترک کند و گرفتار نقشه‌ای شود که سرانجام‌اش به حمله به گنجینه‌ی «اسماگ» منتهی می‌شود! یکی از بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین اژدهایان (ویکی‌پدیای فارسی، مدخل‌ جان رونالد روئل تالکین).

[۳]: کریستوفر تالکین، کوچک‌ترین پسر پروفسور که بعد از مرگ او، بار ویرایش، تکمیل و انتشار بزرگ‌ترین کار زندگی تالکین را بر دوش گرفت (ویکی‌پدیای فارسی، مدخل‌ جان رونالد روئل تالکین) کریستوفر، سال ۲۰۱۲ به مجله لوموند گفت: «تالکین به یک هیولا تبدیل شده، توسط محبوبیت خودش بلعیده شده و غرق در پوچی زمان ما گشته است. شکاف بین زیبایی و جدیت اثر او و چیزی که از آن ساخته شده، مرا در هم شکسته است. تجاری کردن این کتاب، اثر زیبایی‌شناسی و فلسفی آن را به هیچ‌وُپوچ تبدیل کرده است و برای من تنها یک راه‌حل برجای می‌گذارد: این‌که روی خود را برگردانم.»

[۴]: اگر انصاف داشته باشیم، این فیلم از دو قسمت قبلی، اقتباسِ بسیار وفادارانه‌تری است.

 

 

■ برای مطالعه‌ی نقد فیلم‌های اسکار ۲۰۱۵ به‌همین قلم، لینک‌های زیر را کلیک کنید:
    ۱- نقد و بررسی فیلم «بازی تقلید» ساخته‌ی مورتن تیلدام (برنده‌ی ۱ اسکار و نامزد ۷ اسکار دیگر)
    ۲- نقد و بررسی فیلم «هابیت: نبرد پنج سپاه» ساخته‌ی پیتر جکسون (نامزد ۱ اسکار)
    ۳- نقد و بررسی فیلم «میان‌ستاره‌ای» ساخته‌ی کریستوفر نولان (برنده‌ی ۱ اسکار و نامزد ۴ اسکار دیگر)
    ۴- نقد و بررسی فیلم «به سوی جنگل» ساخته‌ی راب مارشال (نامزد ۳ اسکار)
    ۵- نقد و بررسی فیلم «فاکس‌کچر» ساخته‌ی بنت میلر (نامزد ۵ اسکار)
    ۶- نقد و بررسی فیلم «بردمن» ساخته‌ی آلخاندرو جی. ایناریتو (برنده‌ی ۴ اسکار و نامزد ۵ اسکار دیگر)
    ۷- نقد و بررسی فیلم «۶ قهرمان بزرگ» ساخته‌ی دان هال و كريس ويليامز (برنده‌ی ۱ اسکار)
    ۸- نقد و بررسی فیلم «شبگرد» ساخته‌ی دن گیلروی (نامزد ۱ اسکار)
    ۹- نقد و بررسی فیلم «قاضی» ساخته‌ی دیوید دابکین (نامزد ۱ اسکار)


 تاريخ ارسال: 1393/10/30
کلید واژه‌ها:

نظرات خوانندگان
>>>یوسف:

با سلام ، دوستان من هم از طرفداران فیلم هستم هم اراباب حلقه و هم هابیت . ولی به نکات ذیل توجه کنین . 1- دورفی که تورین را میکشه ، در قسمت سوم شمشیری همانند ذولفقار مولا علی دارد . 2- در جایی گاندولف بیان می کند که ما پنج تا جادوگر هستیم ( سارومان سفید ، خودش خاکستری ، قهویی و دو تا آبی که هیچوقت در فیلم نمبینیم ) که منظور 5 تا پیامبر والا مقام می باشند . 3- مظور از سرزمین میانه ، همین سرزمین خاور میانه می باشد و با نقشه ارائه شده در فیلم و مقایسه آن با نقشه معاصر ، دقیقا" خاورمیانه می باشد . 4- در جایی هابیت بکینز می خواهد را خودش را از کوتوله ها جدا کند و بیان می دارد شما جا و مکانی ندارید و آوراه هستید ( قسمت سوم ) منظور تمثیلی از کوتوله ها قوم یهود بوده که با آوراگی دنبال سرزمین موعود می گردند اشاره دارد . 5- تعداد اندک کوتوله ها با ثروت بکیران در کف کوه ( قسمت سوم ) نماد قوم یهود بوده که با اندک جمعیت ، بالاترین میزان دارای در جهان را دارند . 6- تعداد کوتوله برابر تعداد حواریون مسیح بوده و یکی با بقیه فرق دارد و با دختر الف دل می بندد همانند خیانت یهودا به مسیح بیان شده که در شکل ظاهر با همه فرق دارد و به رسوم ابا و اجداد خود خیانت می کند 7- وم متسفانه سارومان با آن نماد چشم و خباثت که دز زمانی حضور داشته و دنبال ظهور مجدد می باشد زیز سوال بردن اعتقاد پاک شعیان به منجی بشریت بوده که دوره غیبت داشته است . پس دوستان ما احساس کنیم که فیلم عاری از نکات غیر صهیون می باشد و با زرنگی تمام و در لفافه نماد گرایی و سبولیسم صهیون را رعایت نکرده در اشتباه محض می باشیم . ضمن اینکه خودم علاقه به مجموعه فیلم های اسطوره ای ، حماسی و تاریخی داشته ، نمی تونم صرفا" چشم های خودر را بر روی حقایق ببندم . با تشکر

0+0-

چهارشنبه 18 فرورد¡



>>>مریم:

نکته جالب این فیلم و ارباب حلقه ها اشاره به شرق به عنوان خاستگاه شر می باشد

0+1-

شنبه 20 تير 1394



>>>eli:

LIKE

76+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>مازیار:

عالی ی ی ی ی ی ی ی ی. ده از ده.

76+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>خادم:

هابیت: نبرد پنج سپاه! توی ساختار فنی فیلم با نکات خیلی مثبت و خوبی مواجه می شیم که نمی شه ازش چشم پوشی کرد! جلوه های ویژه ش بی نظیره تو تاریخ سینما!

76+1-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>زینب کریمی:

سلام و خداقوت! بدون اغراق، برای نقد سنجیده تان، حرفی باقی نمی ماند برای گفتن به جز عالی بود، فوق العاده بود، بی نظیر بود. فیلم که عالی بود همانطوری که فرمودین و حتم دارم نقد شما خیلی از دوستانِ سینما دوست را ترغیب خواهد کرد به دیدن فیلم! قلم تان سبز و نویسا.

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>مجتبا:

مرسی اما کاش یه کم سرعت اینترنتم بالاتر بود میتونستم دانلودش کنم:(

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>ahad:

جکسون اعجوبه ایه واسه خودش--- فروش هم که به احتمال بسیار زیاد به جمع میلیاردی ها می پیونده---

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>آرمیتا صمدی:

ولی داستانو لو ندادین! ! ! !

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>سین:

The Hobbit: The Battle of the Five Armies من یکی هم، دوست ندارم هیچ‌وقت به آخر برسد:-[

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>Ali.n:

فقط هابیت فقط هابیت فقط هابیت فقط هابیت!!!

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>یه نفر:

جکسون پس از رایزنی‌های زیاد موفق شد در سال ۱۹۹۷ حق فیلمسازی ارباب حلقه‌ها را از آن خود کند و راه برای به پرده کشیدن دنیای تالکین را تقریباً هموار کند اما مشکل از جایی شروع شد که جکسون فهمید هیچ شرکت هالیوودی ریسک نمی‌کند تا پروژه به این سنگینی را به کارگردانی جوان و نه چندان مشهور واگذار کند. جکسون حتی پیشنهاد داد که ۳ کتاب را در یک فیلم خلاصه کند اما باز هم شرکتی حاضر به قبول کردن نمی‌شد. در نهایت این کمپانی نیو لاین سینما بود که حاضر شد جکسون را حمایت مالی کند و با اصرار سران این شرکت جکسون پذیرفت که سه‌گانه ارجینال را بسازد.

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>یه نفر:

جکسون در ۳۱ اکتبر سال ۱۹۶۱ در پوکروآ بی یک منطقه ساحلی نزدیک شهر ولینگتون در کشور نیوزیلند به دنیا آمد. مادرش جوان کارگر یک کارخانه و خانه‌دار و پدرش ویلیام جکسون یک حسابدار که هردو از مهاجران انگلیسی هستند و پیتر نیز تک فرزند آنان است. او از کودکی عاشق فیلم و موسیقی رپ و با ایران هم رابطهٔ خوبی داشت بود و با فیلم‌های ری هری‌هاوزن بزرگ شد. بعد از آنکه دوست خانوادگی جکسون به او یک دوربین فیلمبرداری ۸میلیمتری داد او شروع به ساختن فیلم‌های کوتاه به همراه دوستانش کرد. جکسون از کودکی عاشق فیلم کینگ کنگ بود و حدود ۹سالگی تلاش کرد تا با مدل‌هایی که خود گرفته بود آن را بازسازی کند.

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>یه نفر:

پیتر جکسون تاکنون موفق به کسب ۳ جایزه اسکار و ۹۳ جایزه دیگر شده‌است. همچنین او توانسته تا به حال ۹ بار نامزدی اسکار را به دست آورد. فیلم او ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه به همراه تایتانیک و بن هور رکورددار دریافت بیشترین تعداد جایزه اسکار (۱۱ اسکار) است. قسمت سوم ارباب حلقه ها تنها فیلم تاریخ سینماست که توانست در تمام رشته‌هایی که در آکادمی اسکار نامزد بود فاتح باشد.

79+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>یه نفر:

پیتر رابرت جکسون (به انگلیسی: Peter Jackson) (زاده ۳۱ اکتبر ۱۹۶۱) کارگردان، تهیه‌کننده، بازیگر و فیلمنامه‌نویس نیوزیلندی است. او بیشتر بدلیل ساخت سه‌گانه ارباب حلقه‌ها اثر جان رونالد روئل تالکین برنده جایزه اسکار شناخته شده‌است. او همچنین بخاطر بازسازی فیلم کینگ کنگ در سال ۲۰۰۵ و تهیه‌کنندگی فیلم منطقه ۹ مورد ستایش منتقدان قرار گرفت.

80+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>حوا:

پرفکت:-)

80+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393



>>>نونا:

انقدر در نقدتون از كلمات زيبا استفاده كرديد براي توصيف حظي كه از اين فيلم برديد كه بسيار مشتاق شدم فيلم رو ببينم . همواره پاينده و شاد باشيد

80+0-

سه‌شنبه 30 دي 1393




فرم ارسال نظرات خوانندگان

نام (ضروري):
نظر شما (ضروري):
كد امنيتي (ضروري) :
كد امنيتي تركيبي از حروف كوچك انگليسي است. توجه داشته باشيد كه كد امنيتي به كوچك و بزرگ بودن حروف حساس است.